دستاوردهاي پياده‌سازي طرحهاي اينترنشيپ در صنعت برق خراسان
محورهای موضوعی :
احد ضابط
1
(دانشگاه فردوسی مشهد)
اميررضا تجدد
2
(شركت برق منطقه‌اي خراسان)
کلید واژه: اينترنشيپ, طرح تحقيقاتي, اعضای تيم پروژه, دستاوردها,
چکیده مقاله :
اينترنشيپ به معناي كارورزي يكي از مؤثرترين روش‌هاي تربيت منابع انساني كارامد است كه با جهت‌گيري انجام پژوهش‌هاي صنعت برق، علاوه بر حل برخی مشكلات این صنعت با هزينه‌ي كم، در برقراري ارتباط ميان صنعت و دانشگاه نقش بسيار مؤثري داشته است. طرح اينترنشيپ در شرکت برق منطقه‌ی خراسان با همکاري دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1382 با 25 پروژه‌ی تحقيقاتي آغاز شد و از آن زمان تاکنـون تعداد 165 پروژه‌ی کوچک تحقيـقاتـي به انجام رسیده است. اجراي طرح اينترنشيپ در شرکت برق منطقه‌ی خراسان طي سال‌هاي 1382 تا 1387، علاوه بر نتایج مثبت و رضایتبخش پروژه‌ها، گسترش ارتباط صنعت برق با دانشگاه، آشنایی و همکاری 72 استاد با صنعت برق، کارورزی و کسب تجربه‌ی صنعتی، پژوهش و کار تیمی توسط 354 دانشجو، ارتباط تنگاتنگ 162 همکار صنعت برق با دانشگاه و تیم‌های پژوهشی دانشگاهی، افزایش ارتباط و اعتماد مسئولین صنعت برق و دانشگاه در همکاری‌های پژوهشی، افزایش علاقه‌مندی در واحدهای صنعت برق به سفارش‌های پژوهشی و همکاری با دانشجویان و همچنین آماده شدن زمینه‌های گسترش فعالیت‌های مشترک در پروژه‌های بزرگ مطالعاتی و پژوهشی را می‌توان به عنوان دستاوردهای طرح اینترنشیپ ذکر کرد.
Internship is one of the most effective programs in human development. This program, which is an industrial research project based internship, has proved to be very effective in human resources development and university – industry relations, while many industrial problems were solved with minimal expenses. Khorasan Regional Electricity Company and Ferdowsi University of Mashhad started the internship program since 1382 (2004) with 25 projects in the first year and have completed 165 projects in 6 years. 72 university faculty members cooperated with the program and supervised the projects. 354 students found the opportunity to take part in the program as interns and to experience the industrial research and team work. 162 experts and managers from the industry cooperated with project teams and benefited from the experience of academic team work. Improved relation and confidence of industry and university management in research cooperation, increased interest of industry in defining new problems and outsourcing these projects to university, and enhanced cooperation between industry engineers and students and faculty members are some results of the internship program
1. "Japan Industry and Management of Technology Program – Internship Info"http://www.greenmtn.edu/parkj.aspx
2. "MIT Internship and job Opportunities" FOR MIT STUDENTS-http://www.fims.uwo.ca/mit/internships/index.htm
3. "Open Door Internships Expand Learning", MIT Univ. April 2005.htm
4. "رويه‌ی اجرايي طرح اينترنشيپ"، انتشارات شرکت ساپکو، 1380.
5. رناسي، فاطمه، "طرح اينترنشيپ در دانشگاه MIT"، پنجمين کنگره‌ی سراسري همکاري‌هاي دولت، صنعت و دانشگاه، 1379.
6. ضابط، احد، "اينترنشيپ الگویي مناسب براي همکاري‌هاي دولت، دانشگاه و صنعت" نهمين کنگره سراسري همکاري‌هاي دولت، صنعت و دانشگاه، 1384.
دستاوردهاي پياده‌سازي طرحهاي اينترنشيپ
در صنعت برق خراسان
احد ضابط * اميررضا تجدد **
* دانشگاه فردوسي مشهد
** شركت برق منطقه‌اي خراسان
ahad@um.ac.ir research1414@yahoo.com
چكيده: اينترنشيپ به معناي كارورزي يكي از مؤثرترين روش‌هاي تربيت منابع انساني كارامد است كه با جهت‌گيري انجام پژوهش‌هاي صنعت برق، علاوه بر حل برخی مشكلات این صنعت با هزينه‌ي كم، در برقراري ارتباط ميان صنعت و دانشگاه نقش بسيار مؤثري داشته است. طرح اينترنشيپ در شرکت برق منطقه‌ی خراسان با همکاري دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1382 با 25 پروژه‌ی تحقيقاتي آغاز شد و از آن زمان تاکنـون تعداد 165 پروژه‌ی کوچک تحقيـقاتـي به انجام رسیده است. اجراي طرح اينترنشيپ در شرکت برق منطقه‌ی خراسان طي سال‌هاي 1382 تا 1387، علاوه بر نتایج مثبت و رضایتبخش پروژه‌ها، گسترش ارتباط صنعت برق با دانشگاه، آشنایی و همکاری 72 استاد با صنعت برق، کارورزی و کسب تجربه‌ی صنعتی، پژوهش و کار تیمی توسط 354 دانشجو، ارتباط تنگاتنگ 162 همکار صنعت برق با دانشگاه و تیم‌های پژوهشی دانشگاهی، افزایش ارتباط و اعتماد مسئولین صنعت برق و دانشگاه در همکاری‌های پژوهشی، افزایش علاقه‌مندی در واحدهای صنعت برق به سفارش‌های پژوهشی و همکاری با دانشجویان و همچنین آماده شدن زمینه‌های گسترش فعالیت‌های مشترک در پروژه‌های بزرگ مطالعاتی و پژوهشی را می‌توان به عنوان دستاوردهای طرح اینترنشیپ ذکر کرد. کلید واژه: اينترنشيپ، طرح تحقيقاتي، اعضای تيم پروژه، دستاوردها |
مقدمه
يکي از روش‌هاي آموزش عملي که در دانشگاه‌هاي معتبر جهان جايگاه ويژه‌اي دارد، کارورزي يا اينترنشيپ است. اينترنشيپ به عنوان بخشي از آموزش دانشجويان در دانشگاه‌هاي معتبر دنيا پذيرفته شده است. به عنوان مثال دانشگاه‌هاي M.I.T.، استنفورد، هاروارد، تورنتو و واترلو باهمکاري شركت‌هاي بزرگي همچون جنـرال موتـورز، فـورد، موتـورولا، اينتل، I.B.M. و ... طرحهاي اينترنشيپ را اجـرا مي‌کنند. اينترنشيپ باتوجه به اهداف تعريف‌شده به شکل‌هاي مختلف و در سطوح متفاوتي اجرا مي‌شود]3-1[. اين آموزش‌ها که براي تربيت عملي دانشجويان و آشنايي ايشان با واقعيت‌هاي صنعتي طراحي شده، يکي از بهترين برنامه‌هاي ايجاد ارتباط صنعت و دانشگاه و رفع مشکلات كوچك صنايع است. شرکت ساپکو در سال 1378 پس از بررسي طرحهاي موجود اينترنشيپ در جهان و با بررسي امکان اجراي کارورزي در ايران اين طرح را به صورت پايلوت در دانشگاه صنعتي‌شريف به اجرا گذاشت]4]. از جمله سازمان‌هاي ديگري که از طرح اينترنشيپ حمايت کرده و پروژه‌هاي كوتاه مدت پژوهشي خود را از اين طريق انجام مي‌دهند، مي‌توان از شرکت پتروشيمي بندر امام، مرکز پژوهش‌هاي شوراي شهر مشهد، شرکت انتقال گاز خراسان و طرح تحقيقات اساسي وزارت صنايع و معادن نام برد. طرحهاي اينترنشيپ در وزارت نيرو براي اولين بار در کشور از طريق شركت برق منطقه اي خراسان از سال 1382 با بيست و پنج پروژه شروع به فعاليت کرد. موفقيت‌هاي روزافزون اين طرح شرايط گسترش فرهنگ تحقيق و پژوهش‌هاي علمي- صنعتي در صنعت برق را فراهم آورده و نظر شركت‌ها و واحدهاي مختلف زيرمجموعه را به رويكرد عملي آن در انجام طرحهاي پژوهشي جلب نکرده و موجب توسعه‌ی این طرح و استقبال بخش‌های مختلف صنعت برق شده است. طرح اینترنشیپ در جهان به شکل‌ها و عناوین مختلف از جمله، اینترنشیپ دولتی، اینترنشیپ تابستانی، اینترنشیپ مدیریتی، اینترنشیپ کارآفرینی و اینترنشیپ صنعتی انجام می‌شود. در صنعت برق با توجه به اهداف تعريف شده و رويه‌ی اجرايي، اين طرح را مي‌توان به عنوان اينترنشيپ تحقيقات صنعتي (Industrial Research Internship) دسته‌بندي کرد]5].
1. اهداف طرح اينترنشيپ درشرکت برق منطقه خراسان
اهداف طرح اینترنشیپ را در صنعت برق می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:
· حل مشكلات صنعت برق استان در قالب پروژه‌هاي كوتاه‌مدت و با هزينه‌ی مناسب به كمك دانشگاه
· توسعه و ارتقاي سطح همكاري و ارتباط صنعت برق با دانشگاه
· فراهم کردن مقدمات اجراي ساير طرح‌ها و پروژه‌هاي تحقيقاتي بزرگتر (فاز صفر پروژه‌ی تحقيقاتي)
· فعال شدن کارشناسان صنعت برق در پروژه‌های پژوهشی و ارتباط با مجامع علمي
· آشنايي صنعت برق با اساتيد دانشگاه و شناسايي دانشجويان كارامد
· زمينه‌سازي برای جذب فارغ‌التحصيلان زبده برای توسعه‌ي منابع انساني صنعت برق استان
· آشنايي دانشگاهيان با مشكلات صنعت برق در استان
· كسب تجربه‌ی پروژه‌هاي صنعت برق توسط دانشجويان و ايجاد انگيزه و اعتماد به نفس
· فعال کردن تيم‌هاي پروژه‌ی دانشگاهي و انتقال مهارت‌هاي كار تيمي‌به دانشجويان
· استفاده از امكانات پژوهشي دانشگاه و فعال كردن آزمايشگاه‌ها برای خدمات پژوهشی
· استفاده از خلاقيت وپويايي دانشجويان فعال و متعهد
· ايجاد خودباوري در دانشجويان و زمينه‌سازي فعاليت‌هاي كارآفريني
2. مراحل اجرایي انجام طرح
مراحل اجراي طرح اينترنشيپ شامل موارد ذيل است :
· درخواست از واحدهاي صنعت برق برای اعلام مشكلات و تعيين عناوين آنها
· بررسي اوليه، تصويب و اعلام عناوين به دانشگاه
· فراخوان دانشگاه به اساتيد برای اعلام آمادگي اجراي طرح‌ها توسط ايشان
· برگزاري جلسات بازديد اساتيد از واحدهاي ذيـربط صنعت بـرق وتكميل فـرم شناسنامه‌ي پروژه
· تأييد فرم شناسنامه‌ي پروژه توسط واحد مربوط واعلام به دفتر تحقيقات و استانداردهاي شركت برق
· بررسي و تصویب پروژه‌هاي قابل اجرا توسط شرکت برق
· اعلام طرحهاي مصوب به دانشگاه و عقد قرارداد اينترنشيپ بين شركت برق و دانشگاه.
· اجراي پروژه‌ها، كنترل پروژه و زمانبندی پروژه‌ها در حين اجرا
· ارزيابي نتايج پروژه‌ها وجمع بندي نتايج طرح.
3. خصوصيات و ويژگي‌هاي طرح
مرجع ]6] ویژگی‌های طرح اینترنشیپ را بیان و تشریح کرده است]6[. در اینجا فقط به ذکر چند ویژگی بسنده می‌شود:
· تقاضامحور بودن پروژه‌ها
· تعريف صحيح پروژه‌ها
· تصويب سريع
· تأمین به موقع منابع
· کنترل پروژه و برنامه‌ی زمانبندی و رفع مشکلات پروژه‌ها حین اجرا توسط
· کار تیمی در هر پروژه و یک حرکت پژوهشی بزرگ در کل طرح (شامل25 تا 35 پروژه)
4. وضعيت آماري طرحهاي اجرا شده
آمار طرح‌ها به تفکيک "واحدهاي صنعت برق" و "نفرات مرتبط با طرح" به‌ترتيب در جدول‌ها 1 و 2 ارائه شده‌اند. در اين طرح طي شش سال تعداد 72 نفر استاد (مجري پروژه)، 354 نفر دانشجو (همکاران دانشجوي پروژه)، 162 نفر همکار واحد صنعت برق، 123 نفر ناظر از واحدهای صنعت برق و 13 نفر ناظر دانشگاهي با طرح همكاري داشته‌اند که در مجموع 800 نفر پروژه در طرح فعالیت پژوهشی همکاری داشته‌اند. از 165پروژه‌ی اجرا شده در صنعت برق خراسان، تعداد 83 پروژه از حوزه‌ي ستاد شرکت برق منطقه‌ی خراسان و 82 پروژه در شركت‌هاي وابسته به صنعت برق (از جمله شرکت‌هاي مديريت توليد برق يا نيروگاه‌ها و شرکت‌هاي توزيع نيروي برق) و در انجام پروژه‌ها سهيم و شریک بوده‌اند. در سال جاري، به دليل استقلال شرکت‌هاي توزيع، طرحي از سوي اين شرکت‌ها تعريف نشده که در جدول1 مشهود است. با يک نگاه کلي ملاحظه مي‌شود که تعداد طرحهاي اجرا شده در حوزه‌ي ستاد شرکت برق منطقه‌اي خراسان روند صعودي داشته و تمايل به رفع مشکلات در حوزه‌ي ستاد شرکت یا به عبارتی اجرای پروژه در حوزه‌ی علوم انسانی طي شش سال در حال افزايش است.
|