مطالعه ارتباط سرمایه اجتماعی - فرهنگی با رفتار پرخطر اجتماعی دانشجویان دانشگاه¬های ایران
محورهای موضوعی : عمومى
طاها عشایری
1
(استادیار دانشكده علوم اجتماعي و عضو هئیت علمی گروه تاریخ و علوم اجتماعی علوم اجتماعي دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
طاهره جهان پرور
2
(دانشجوی دکترای جامعه شناسی فرهنگی، گروه علوم اجتماعي دانشكده علوم اجتماعي ارتباطات و رسانه، دانشگاه آزاداسلامی، واحد تهران )
سولماز آوریده
3
(استادیار و عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران)
کلید واژه: سطح سرمایه اجتماعی, سرمایه فرهنگی, رفتار پرخطر اجتماعی دانشگاهیان, سبک زندگی دانشجویان, دانشگاه. ,
چکیده مقاله :
رفتارهای پرخطر در میان دانشجویان یکی از مسائل دانشگاهی و آموزش عالی کشور محسوب می‌شود، اعتیاد، دخانیات، رفتارهای پرخطر جنسی، رانندگی خطرناک، قانون‌گریزی و غیره، به کاهش کیفیت نظام دانشگاهی، افت تحصیلی و سلطه مسائل اجتماعی منفی بر فضای کلی نظام آموزشی شده است. سرمایه اجتماعی و فرهنگی نقش مهمی در کاهش رفتارهای پرخطر اجتماعی در میان دانشجویان دارد. روش تحقیق حاضر از نوع فرا تحلیل کمی و مرور سامانمند با تکیه‌بر منابع و اسناد علمی منتشرشده از سایت نورمگز، مگ ایران و ایران داک دربازه زمانی 1390-1403 است. از جامعه آماری 24 پژوهش، با رعایت مراحل غربالگری و ملاک ورود (پیمایش و کمی بودن، دارا بودن حجم نمونه و ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، سطح معنی‌داری و اعتبار علمی)، 13 سند به روش نمونه‌گیری غیراحتمالی (تعمدی و دسترس)، انتخاب و وارد نرم‌افزار cma2 شده است. آزمون مورداستفاده d کوهن و f فیشر و آزمون‌های Q است. درنهایت ضریب اندازه اثر (effect size) کوهن و فیشر نشان می‌دهد که سرمایه اجتماعی (31 درصد) و سرمایه فرهنگی (36 درصد) از تغییرات رفتار پرخطر دانشجویان را تبیین کرده و جهت این تأثیر معکوس است، همچنین سرمایه فرهنگی و اجتماعی (شاخص کلی سرمایه) به‌طورکلی 41 درصد (معکوس) از تغییرات رفتار پرخطر اجتماعی را پیش‌بینی نموده است. درنهایت با افزایش سرمایه اجتماعی و فرهنگی به دلیل ارتقای ساختار حمایتی، انسجامی، مشارکتی، اعتماد و بهبود منزلت فرهنگی، آگاهی و سواد فرهنگی؛ از عادی شدن کنش‌های منفی، ناهنجارانه و پرخطر ممانعت نموده و تدریجی فضای دانشگاهی تبدیل به محیطی سالم، بهنجار و خودکنترل‌گر می‌گردد.
High-risk behaviors among students is considered one of the issues of university and higher education in the country, addiction, smoking, high-risk sexual behaviors, dangerous driving, evasion of the law, etc., have reduced the quality of the academic system, academic decline, and the dominance of negative social issues on the overall atmosphere of the educational system. Social and cultural capital plays an important role in reducing risky social behaviors among students. The current research method is quantitative meta-analysis and systematic review based on sources and scientific documents published on Normagz, Iran Mag and Iran Doc sites in the period of 1403-1390. From the statistical population of 24 studies, following the screening steps and inclusion criteria (survey and quantitative, having sample size and Pearson and Spearman correlation coefficient, significance level and scientific validity), 13 documents were selected by non-probability sampling method (purposive and available). and entered into the cma2 software
The tests used are Cohen's d, Fisher's f, and Q tests. Finally, the effect size coefficient of Cohen and Fisher shows that social capital (31%) and cultural capital (36%) explain the changes in risky behavior of students and the direction of this effect is opposite, as well as cultural and social capital (general index) capital) has generally predicted 41% (inverse) of changes in risky social behavior.
Finally, with the increase of social and cultural capital due to the promotion of support structure, cohesion, partnership, trust and improvement of cultural dignity, awareness and cultural literacy; It prevents the normalization of negative, abnormal and dangerous actions and gradually the academic environment becomes a healthy, normal and self-controlling environment
1. افشانی، سید علیرضا و زینب جعفری." رابطه سرمایه اجتماعی و امید به آینده در بین دانشجویان دانشگاه یزد". فصلنامه علوم اجتماعی، سال 52، شماره 3، ص.116-93.(1395).
2. آقاجان، مهدی. "رابطه سبک‌های تربیتی ادراک‌شده و حمایت اجتماعی خانواده و دوستان با رفتارهای پرخطر در دانشجویان". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده روانشناسی عمومی.(1393).
3. اکبری زردخانه، سعید. حمید یعقوبی. عذرا شالباف، یعقوب عبدالله پور. ولی الله رمضانی. و روح الله حدادی. "رفتارهای پرخطر و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری". فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، دوره 6، شماره 1، ص 135- 115. (1394)
4. باقری یزدی، هانیه السادات. "رابطه سرمایه اجتماعی با خطرپذیری در دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی تهران". فصلنامه علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 11، شماره 4، ص.250-223.(1390).
5. بهرامی ،ژیلا. فرزاد زندی. مریم اکبری. و هوشنگ جدیدی. " تدوین مدل علی رفتارهای پرخطر بر اساس سرمایه اجتماعی و مسئولیت‌پذیری با نقش میانجی هویت اخلاقی (موردمطالعه: دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه)". فصلنامه علم مطالعات راهبردی ورزش و جوانان،شماره 49 ، ص 72 - 53.(1399)
6. بوردیو، پیر. "نظریه کنش؛ دلایل عملی و انتخاب عقلانی". ترجمه مرتضی مردی‌ها، تهران: انتشارات نقش و نگار.(1380). 7. بوردیو، پیر . "تمایز". ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر ثالث.(1392).
8. حسینیان، سیمین. نوشین پردلان. حمید حیدری. و محمدرضا عابدی. "پیش‌بینی رفتار پرخطر بر اساس سبک‌های دل‌بستگی و حمایت اجتماعی در دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان". مجله پژوهش‌های انتظامی - اجتماعی زنان و خانواده، سال 2، شماره 1، ص 54-42.(1393).
9. دانافر، عباسعلی. گلنار دهقان دهنوی. سید علی هشمیان‌فر. و فاطمه دانافر." بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی با بروز انواع رفتارهای پر خطر در بین دانشجویان دانشگاه یزد". دوماهنامه علمی پژوهشی دانشکده بهداشت یزد، سال 14 شماره: 6(54)، ص383-372.(1394).
10. دلیری، ژیلا. "بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی با بروز انواع رفتارهای پرخطر در بین جوانان (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه یزد)". پایان‌نامه ارشد دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.(1392)
11. عاطفی فر، حمیدرضا. حسین آقاجانی مسرایی . و علیرضا محسنی تبریزی. "تیپولوژی راهبردهای مراقبت از رفتارهای پرخطر برحسب وضعیت اجتماعی-اقتصادی خانواده (موردمطالعه: شهر تبریز)". نشریه روان پرستاری، دوره 11، شماره 5، ص 14 – 3.(1402).
12. عشایری، طاها. مریم امین. طاهره جهان پرور. و فائزه رقمی. "رابطه مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی با بزهکاری اجتماعی: فراتحلیل پژوهش‌های بازه زمانی 1387 الی 1400". فصلنامه مدیریت سرمایه اجتماعی، دوره 9، شماره 4، ص 568 -543. (1401).
13. عشایری، طاها. حسن مؤمنی، حسن. هانیه عادل. و طاهره جهان پرور. "شناسایی فراتحلیل عوامل مؤثر بر رفتار پرخطر". فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، سال 17، شماره 53، ص 59 – 31. (1401).
14. فتحی آبادی ، زهرا . "مطالعه رابطه کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی خانواده با رفتارهای پرخطر دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان". پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.(1398).
15. کریم‌زاده، بیاض. بابک پور قهرمانی. وجمال بیگی."بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و فرهنگی با گرایش به بزهکاری سایبری". دو فصلنامه جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، سال 10، شماره 1، ص 291-267.(1400).
16. کوهی، کمال . و طاهره وفایی اقدم. "بررسی نقش عوامل اجتماعی دربروز رفتارهای پرخطر و زمینه‌های اجتماعی مرتبط با آن (موردمطالعه: دانشجویان دانشگاه تبریز)" . نشریه دانش انتظامی آذربایجان شرقی، پیاپی 30 ،ص.54-31.(1397).
17. مکتبی، غلامحسین. عبدالله سلطانی، منیژه ابواسحاقی. و حسن نوکاریزی. "رابطه پیوندهای والدینی و ابراز وجود با رفتارهای پرخطر در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز". دو فصلنامه مشاوره کاربردی، دوره 4، شماره 2، ص 82-69.(1393).
18. نیازی، محسن. محمد عباس‌زاده. و موسی سعادتی. "مطالعه جامعه شناختی نقش مداخله گرایانه ی سرمایه های فرهنگی و نمادین در تأثیرگذاری سرمایه ی اقتصادی بر بروز رفتارهای پرخطر در بین جوانان شهر تبریز". مطالعات جامعه شناختی شهری (مطالعات شهری)، شماره 27، ص 90-49.(1397).
19. ABAZARI, F.HAGHDOOST, A.A. ABBASZADEH. ,A.”The Relationship between Students' Bonding to School and Multiple Health Risk Behaviors among High School Students in South-East of Iran”. Iranian J Publ Health, Vol. 43, No.2, Feb 2014, pp.185-192.(2013).
20. Arslan, G. & Balkıs, M. .”The investigation of relationship between problem behaviors and family problems in adolescence”. SDU International Journal of Educational Studies, 1(1), 11-23.(2023).
21. Beck U. “ World at Risk. Polity Press”. Cambridge.(2009).
22. Bourdieu, P.“The Force of Law: Toward a Sociology of the Juridical Field”. Hastings Law J. 38: 805–53. 1986).
23. Burchfield, K. B. & Silver, E. “Collective efficacy and crime in Los Angeles neighborhoods: Implications for the Latino paradox”. Sociological Inquiry, 83(1), 154–176.(2013).
24. Busse, H. Buck, C. Stock,C. Zeeb, H. Pischke, C.R. Fialho,P.M.M.Wendt, C. Helmer, S.M.“Engagement in Health RiskBehaviours before and during theCOVID-19 Pandemic in GermanUniversity Students: Results of aCross-Sectional Study”. Int. J. Environ.Res. Public Health 2021, 18, 1410.https://doi.org/10.3390/ ijerph18041 41. (2021).
25. Cockerham, W. C. “Health and Social Change in Russia and Eastern Europe”. London: Routledge.(1999).
26. Coleman, J. S. “ Social capital in the creation of human capital”. American Journal of Sociology, 94, S95–S120.(1988)
27. Daliri Khomami, H. & Sadeghi Afjeh, Z. “Predictive Role of Social Capital and Mental Health in Tendency to Risky Behaviors in Students Document Type : Original Articl”e, Razavi Int Med. 2021 December; 9(4):e1034 doi: 10.30483/RIJM.2021.254182.1034.(2020).
28. Deutschmann,M. ,Magdalena P.P.&Wanke ,M.”Risk Behavior of Youth - Social Definition of Risk”, Zeszyty Pracy Socjalnej, ISSN 1507-4285, e-ISSN 2449-6138DOI: 10.4467/24496138ZPS. 20.031.13086.(2020).
29. Dishion, T. J. McCord, J. & Poulin, F. “When interventions harm: Peer groups and problem behavior”. American Psychologist, 54(9), 755.(1999).
30. Donovan, J. E. & Jessor, R.” Structure of problem behavior in adolescence and young adulthood”. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 53(6), 890. doi: 10.1037/0022-006X.53.6.890(1985).
31. Giddens A. (1991). “Modernity and Self-identity: Self and Society in the Late Modern Age”. Stan¬ford University Press, Stanford.(1991)
32. Hawdon, J. & Ryan, J. (2009). Social capital, social control, and changes in victimization rates. Crime & Delinquency, 55, 526-549
33. Helliwell, P. J. “Suicide amongst anaesthetists-in-training”. Anaesthesia, 38, 1097.(2007).
34. Jessor, R. “Risk behavior in adolescence: A psychosocial framework for understanding and action”. Journal of Adolescent Health, 12(8), 597-605. doi: 10.1016/1054-139X(91)90007-K.(1991).
35. Kinard, B. R. A. “ Comparison of advertising, social, and cognitive predictors of adolescent and adult risk behaviors (Doctoral dissertation)”. Mississippi State University, ABD.(2006).
36. Matsueda, R. L. & Drakulich, K. M.“ Measuring collective efficacy: a multilevel measurement model for nested data”. Sociological Methods & Research, 45(2), 191–230.(2016).
37. Prieur, A. Skjøtt-Larsen, J. & Rosenlund, L. “ Cultural Capital Today: a case study from Denmark”. Poetics, 36(1), 45-70.(2008).
38. Putnam, R. “ Bowling alone: The collapse and revival of American community”. New York, NY: Simon & Schuster.(2000).
39. Raghibi M. “Examining High Risky Behavior among Students of Zahedan Universities.” Int J High Risk Behav Addict.;1(1): 39-43. DOI: 10.5812/ijhrba.4188.(2012).
40. Rosenfeld, R. Messner, S. F. & Baumer, E. P.“Social capital and homicide”.Social Forces, 80, 283-310.(2001). 41. Rukus, J. & Warner, M. E. „Crime rates and collective efficacy: the role of family friendly planning”. Cities, 31, 37–46.(2013).
42. Schnettler S and Steinbach A.”.Is Adolescent Risk BehaviorAssociated With Cross-HouseholdFamily Complexity? An Analysis ofPost-separation Families in 42Countries”. Front. Sociol. 7:802590.doi: 10.3389/fsoc.2022.802590.(2022).
43. Siyez, D. M. „Ergenlerde problem davranışlar“. Ankara: Pegem Akademi.(2009).
44. Sutherland, A. Brunton-Smith, I. & Jackson, J. „Collective efficacy, deprivation and violence in London”,. British Journal of Criminology, 53(6), 1050–1074.(2013).
45. Young,Kathryne M. Katie R. Billings”.Legal Consciousness and Cultural Capital”, Law & Society Review, Volume 54, Number 1 (2020): 33–65.(2020).