تحول در محتوای صنعت چندرسانه‌ای‌ها مورد بررسی: آینده‌ ژانر برنامه‌های تلویزیون ایران در افق 1410

چکیده مقاله :

تعمیم محتوای رسانه‌های ارتباط جمعی با گسترش و تنوع آن‌ها و غالب شدن چندرسانه‌ای‌ها، به تدریج دشوارتر شده است و ژانرهای تثبیت شده اغلب تکثیر و جهش یافته‌اند. مطالعه برای تجزیه و تحلیل و درک نحوه کارکرد متون سعی دارد تا با انواع خروجی‌های رسانه‌های سنتی و نوین همگام شود. کاوش در زمینه های تولید و پخش پیام از طریق تجزیه و تحلیل ژانرها، فریم‌ها، قالبها و متنها به ما کمک می‌کند تا تحول در معنا را بهتر درک کنیم. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش آینده‌پژوهی و تکنیک دلفی، به بررسی تحولات احتمالی در نگرش و انتظارات مخاطبان نسبت به برنامه‌های سیاسی تلویزیونی ایران در افق سال ۱۴۱۰ می ­پردازد.

مطالعات پیشین حاکی از ناکارآمدی قالب‌های سنتی و ضرورت بهره‌گیری از قالب‌های ترکیبی، مناظره‌محور، مستندهای چندوجهی و حتی عناصر نمایشی است. این تغییر، نیازمند بازنگری در قالب‌ها، محتوا و سیاست‌های رسانه‌ای است. مؤلفه‌هایی همچون چالشی و انتقادی بودن برنامه‌ها، جذابیت‌های بصری، روایت‌گری چندلایه، اقناع ذهنی و عاطفی مخاطب، و موضع‌گیری شفاف مجریان، از جمله انتظارات مخاطبان آینده به‌شمار می‌آیند.

نتایج این مطالعه همچنین نشان می‌دهد که مخاطبان آینده دیگر تنها دریافت‌کننده‌ی منفعل پیام‌ها نخواهند بود، بلکه به کنشگرانی فعال، تحلیل‌گر، مشارکت‌جو و گزینش‌گر بدل خواهندشد. از این‌رو، سیاست‌گذاران رسانه‌ای باید رویکرد خود را از مدیریت درون‌محور به تحلیل و پاسخ‌گویی به نیازهای واقعی آنها تغییر دهند. رسانۀ تلویزیون در صورت عدم انطباق با این تحولات محتوایی و نیازهای مخاطبان، به احتمال زیاد با بحران عدم مشروعیت و مرجعیت رسانه‌ای‌ مواجه خواهد شد. در مقابل، با پذیرش گفتمان‌های سیاسی، تنوع‌پذیری و تعامل‌محوری، می‌تواند جایگاه خود را تعالی بخشد یا در سطح موجود حفظ کند. بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، پلتفرم‌های تعاملی و تولیدات چندرسانه‌ای نیز ضرورتی انکارناپذیر برای آیندۀ رسانه‌ای چون تلویزیون در کشور است.

چکیده انگلیسی :

Generalizing the content of mass media has become increasingly difficult with their expansion and diversity, and the dominance of multimedia, and established genres have often multiplied and mutated. The study of analyzing and understanding how texts work tries to keep pace with the types of outputs of traditional and new media. Exploring the fields of message production and dissemination through the analysis of genres, frames, formats, and texts helps us to better understand the evolution of meaning. The present study, using the future research methodology and the Delphi technique, examines possible changes in the audience's attitudes and expectations towards Iranian Television’s political programs in the horizon of 1410.

The results of this study also show that future audiences will no longer be passive recipients of messages, but will become active, analytical, participatory, and selective actors. The use of new technologies, interactive platforms, and multimedia productions is also an undeniable necessity for the future of media such as television in the country

منابع و مأخذ:

منابع
البرزی دعوتی، هادی (۱۳۹۷)، آینده‌پژوهی حضور صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در فضای اینترنت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران.
بشارتی، مرتضی (۱۳۹۹)، آینده‌پژوهی ضریب نفوذ شبکه‌های سیما رسانه ملی (شبکه یک) بر مخاطبان در پنج سال آینده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران.
بلیک، رید؛ هارولدسن، ادوین (1390)، طبقه بندی مفاهیم در ارتباطات، ترجمه مسعود اوحدی، تهران: سروش.
خزاعی، سعید؛ محمودزاده، امیر (۱۳۹۲)،آینده پژوهی، اصفهان: علم آفرین.
شمسایی نیا، رامین و ابوذر خوش بیان (1999)، «گونه¬شناسی برنامه¬های غیرداستانی تلویزیون»، فصلنامه علمی مطالعات میان رشته¬ای ارتباطات و رسانه، سال سوم، ش 7، بهار، صص 165-213.
گلن، سی و جوجی گوردون، تئودورجی (1390)، دلفی روش نظاممند برای تضارب آرا در مورد آینده، ترجمۀ مرضیه فخرایی و مرضیه کیقبادی. هنر نهم. دوره 2، شماره 1.
معتمدنژاد، کاظم (1390)، وسایل ارتباط جمعی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
مک کوئل، دنیس (1388)، درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، ترجمۀ پرویز اجلالی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
مک کوئین، دیوید (1384)، راهنمای شناخت تلویزیون، ترجمه عصمت گیویان؛ و فریده کرمعلی، تهران: اداره کل پژوهش¬های سیما.
موذن، کاظم (۱۳۹۸). آمیختگی سیاست و سرگرمی در رسانه؛ بررسی ابعاد ساختاری و محتوایی و تحلیل مخاطب در برنامه‌های سیاسی سرگرم‌کننده دو شبکه ماهواره‌ای فارسی‌زبان و سیمای جمهوری اسلامی ایران، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.
میلرسون، جرالد (1392)، فن برنامه¬سازی تلویزیونی، ترجمه مهدی رحیمیان، تهران: سروش.
میلرسون، ج و ج. اوونز (1395)، فرهنگ جامع تولید برنامه¬های تلویزیونی، ترجمه سعید شعبانی، تهران: مارلیک.
ویلیامز، ریموند (1385)، تلویزیون، تکنولوژی و شکل فرهنگ، ترجمه محمد بیگدلی خمسه، تهران: اداره کل پژوهش¬های سیما.

Altman, Rick (1989), Concepts in Film Theory, New York: Oxford University Press.
Andrew, David (1996), Concepts in Film Theory, New York: Oxford University Press.
Blumler, J. G., & Katz, E. (Eds.). (1974), The Uses of Mass Communications: Current Perspectives on Gratifications Research, London: Sage.
Blumler, J. G. (1966), “Producers’ Attitudes Towards Television Coverage of an Election Campaign”, in Richard Rose (ed.), Studies in British Politics, London: Macmillan.
Blumler, J. G., & McQuail, D. (1968), Television in Politics: its uses and influence, London: Faber.
Castells, M. (2009), The Rise of the Network Society (2nd ed.). London: Wiley-Blackwell.
Fiske, John (1987), Television Culture, London: Methuen.
Godet, M. and Fabric Rubella (1996), “Creating the future: the use and misuse of scenarios”, Long Range Planning, Vol. 9, No. 1.
Inayatullah, Sohail,(2007), Questioning the Future: Methods and Tools for Organizational and Societal Transformation, Taipei, Taiwan: Tamkang University Press.
Jenkins, H. (2006) Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. New York: New York University Press.
Kastein, M. R; Jacobs, M; Van der Hell, F. (1993), “Delphi, the Issue of reliability Delphi study in primary health care in the Netherlands”, Technological Forecasting and Social Change. 44, 315-323.
McQuail, D. and Deueze, M. (2020), McQuail's Media and Communication Theory (7th ed.). Sage Publications.
Mittell, J. (2011), ‘A cultural approach to TV genre theory’, Cinema Journal, 40(3): 3–24.
Pew Research Center. (2020). Americans are divided on whether social media is good or bad for democracy. https://www.pewresearch.org/.
Radway, J. (1984), Reading the Romance. Chapel Hill, NC: University of North Carolina Press.
Reuters Institute for the Study of Journalism. (2022). Digital News Report 2022. https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/digital-news-report/2022
Rositi, F. (1976), “The Television News Programme: fragmentation and recomposition of our image of society”, in News and Current Events on TV, Rome: RAI.
Silverblatt, Art (2007), Genre Studies in Mass Media: a handbook, New York: M.E. Sharpe, Inc.