شناسایی ارزشهای عمومی تاثیرگذار درفرآیند خط مشی عمومی جهت تحقق منافع عمومی شهروندان
مهدی شریفی
1
()
فائزه مدللیان
2
الکلمات المفتاحية: ارزش عمومی, مدیریت ارزش عمومی, منافع عمومی شهروندان,
ملخص المقالة :
: ارزشهای عمومی به عنوان مفهومی جدید در مدیریت دولتی و خط مشی گذاری عمومی مطرح است. تفسیرهای مختلفی از معنای واقعی ارزشهای عمومی وجود دارد. دو مکتب در این مبحث وجود دارد که به تحلیل این موضوع میپردازد. اولی دیدگاه مولد که در آن مفهوم ارزشهای عمومی از دل مناظرات عمومی بدست میآید و دیگری دیدگاه سازمانی که متمایل به سیاست است و همچون نسبتهای موجود در دستورالعملهای دولتی شناخته میشود. البته هیچ یک از این دو دیدگاه به نظر نمیرسد که یک رویکرد قانع کننده در مورد کسب منافع عمومی از دل ارزشهای عمومی داشته باشند. این پژوهش به روش تحلیل محتوای تم میباشد. گردآوری دادهها با استفاده از منابع کتابخانهای و مصاحبه با 11 تن از اساتید مدیریت و رسانه و ... میباشند. روش نمونهگیری گلولهبرفی است. نتایج مصاحبهها در قالب هشت مقوله شناسایی و چنین نتیجهگیری شد که ارزشهای عمومی تاثیری غیر قابل انکار برمنافع عمومی شهروندان دارند و طبق این ارزشها، "منافع عمومی" هم طبقهبندی میشوند و هم ذات "منافع عمومی" هدایت میشود.
Rutgers. M.R., 2015,American Review of Public Administration,vol.45(1)29-45:
نرگسیان، عباس. 1393. "مطالعات شهروندی؛ رویکرد شهروند مدار به مدیریت دولتی"، تهران: دانشگاه تهران
Bozeman, B. (2002). Public-value failure: When efficient markets may not do. Public Administration. Review, 62, 145-161.
Rutgers, M. R. (2008). Sorting out public values? On the contingency of value classifications in public administration.Introduction.Administrative Theory & Praxis, 30(1), 92-113.
Van der Wal, Z., Nabatchi, T., & De Graaf, G. (2015).From galaxies to universe: A cross-disciplinary review and analysis of public values publications from 1969 to 2012. The American Review of Public Administration, 45(1), 13-28.
Rescher, N. (1982). Introduction to value theory. Washington, DC: University Press of America.
Goss, S. (2001). Making local governance work. London: Macmillan.
Stoker, G. (2006). Public value management: A new narrative for networked governance? American Review ofPublic Administration, 36, 41-57.
Davis P., West. K; (2009) What Do Public Values Mean for Public Action? Putting Public Values in Their Plural Plac
Moore, M. (1995).Creating public value. Cambridge, MA: Harvard University Press.
نرگسیان، عباس. 1390، "نظریه های مدیریت دولتی"، تهران. نگاه دانش.
Lippman,w.(1955)."Essays in the public philosophy",boston:little,brown.
Schubert,G.(1962)."is there a public interest theory?",In The public interest,ed.carlFriennrich,pp.162-76.new yourk:Atherton press.
Babbie E. 2002,The basics of social research.2nd ed.ed.belmontِ Calif. london: wadsworth /Thomsonlearning:
Denhardt,J.VandDenhardt, R.B.(2007)."The new public Service: serving ,not steering",M.E.sharp press,pp.1-240 Feeney, M. K. (2008, May 28-31). Public Wars and Private Armies: Militaries, Mercenaries, and Public Values. Paper
شناسایی ارزشهای عمومی تاثیرگذار در فرآیند خط مشی عمومی جهت تحقق منافع عمومی شهروندان
* سید مهدی شریفی ** فائزه مدللیان * استادیار، رشته مدیریت، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، ایران. ** دانشجوی کارشناس ارشد، مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ايران sharifee@ut.ac.ir چکیده: ارزشهای عمومی به عنوان مفهومی جدید در مدیریت دولتی و خط مشی گذاری عمومی مطرح است. تفسیرهای مختلفی از معنای واقعی ارزشهای عمومی وجود دارد. دو مکتب در این مبحث وجود دارد که به تحلیل این موضوع میپردازد. اولی دیدگاه مولد که در آن مفهوم ارزشهای عمومی از دل مناظرات عمومی بدست میآید و دیگری دیدگاه سازمانی که متمایل به سیاست است و همچون نسبتهاي موجود در دستورالعملهای دولتي شناخته ميشود. البته هیچ یک از این دو دیدگاه به نظر نمیرسد که یک رویکرد قانع کننده در مورد کسب منافع عمومی از دل ارزشهای عمومی داشته باشند. این پژوهش به روش تحلیل محتوای تم میباشد. گردآوری دادهها با استفاده از منابع کتابخانهای و مصاحبه با 11 تن از اساتید مدیریت و رسانه و ... میباشند. روش نمونهگیری گلولهبرفی است. نتایج مصاحبهها در قالب هشت مقوله شناسایی و چنین نتیجهگیری شد که ارزشهای عمومی تاثیری غیر قابل انکار برمنافع عمومی شهروندان دارند و طبق این ارزشها، "منافع عمومی" هم طبقهبندی میشوند و هم ذات "منافع عمومی" هدایت میشود. واژگان کلیدی: ارزش عمومی، مدیریت ارزش عمومی، منافع عمومی شهروندان |
مقدمه
ارزشهای عمومی به عنوان اولین مفهوم مرکزی در تحقیق در مورد مدیریت عمومی است. معمولترین روش برای تعریف کردن ارزش، اشاره کردن به مفاهیم (کم و بیش) متشابه مانند ترجیحات، آرزوها، نیازها و منافع میباشد. دقیقترین تعریف از ارزش توسط پری1 ارائه شده است: "ارزش، هر چیز مورد منفعت در موضوعات انسانی است".]1[ وجود تعاریف متعدد و فقدان شفافیت مفهوم ارزش عمومی به طور مشخص منجر به آن شده که حقوق شهروندی برای بسیاری روشن نباشد و این موضوع باعث به یغما رفتن منافع عمومی شده است.
دومین مفهومی که باید در این خط مشی مورد بررسی قرار گیرد، منافع عمومی است که به طور متناوب کنار گذاشته شده، تحسین شده و اخیرا احیا شده است. اگر ما منافع عمومی را به عنوان شکل متمایز منافع شخصی ببینیم، نقش حکومت کمک به تحقق و رضایت منافع عمومی خواهد بود. نقش حکومت حصول اطمینان از این است که منافع عمومی از طریق راه حلهای خط مشی عمومی محقق شود. با توجه به تقسیمبندی دیدگاههای متفاوتی که از منافع عمومی صورت گرفت از مفهوم منافع عمومی یک فهم نسبی کسب شد که در هر زمان و با توجه به نیازهای متفاوت هر زمان تعریف شده که عموما مفهوم ارزشهای عمومی کمتر در آن دخالت داده شده است. ]2[
ارزشهای عمومی اگر به درستی شناسایی و در جایگاه مناسب خود قرار گیرند، میتوانند تاثیری جدی بر بهبود شرایط منافع عمومی شهروندان داشته باشند. این ارزشها کمک بزرگی به دولت به عنوان سیستم اجرا کننده قوانین در جامعه میباشند. همچنین اگر بر قوانینی که بر طبق آنها سیاستهای کلی بایستی بنا شوند اثر خود را بگذارند، میتوان امید آن را داشت که بتوان جامعهای رضایتمند در سطوح مختلف منافع عمومی شهروندان داشته باشیم. در این مقاله تلاش میشود با مطالعه ادبیات ارزشهای عمومی و مدیریت این ارزشها و هم چنین منافع عمومی، در جهت افزایش شناخت این مفاهیم حرکت کرد و زمینهای برای پژوهشهای کاربردیتر فراهم آورد. امید است با بررسی تاثیر این مفاهیم بر یکدیگر بتوان گامهایی را در مسیر تحقق منافع عمومی شهروندان برداشت.
پیشینه پژوهش
1-ارزش عمومی
"ارزش عمومی" به چه معناست؟ وقتی کتابهای قدیمی را بررسی میکنیم، عبارت معروف "دولت اجرایی" از "والدو2" را مییابیم، سپس عبارت "فرایند اجرایی" از "رابینز3" است که آشکارا به یک سیستم ارزش اشاره دارد که کل اجرا را هدایت مینماید. و عبارت "رفتار اجرایی" از سایمون4 ، فاصله بین حقیقت و ارزش را یک تصور تعیین کننده در نظر میگیرد. ارزشهاي عمومي در پيشاني فرآيندهاي تحقيقي قرار دارند. كرناگان5 اعلام ميكند كه يك تاكيد پيشبيني نشدهاي بر روي پارادایم ارزشهاي عمومي از دهه 1985 ميلادي وجود داشته است. استوكر6 يك الگوي مديريت ارزش عمومي را در قالب يك ديدگاه متناسبتر و كاملتر از انسانيت (بشريت) ترسيم مينمايد. اوفلين7 از اين ايده قوي استفاده كرد، و به دنبال چارچوب بندي اين الگو و طرح جديد است. ]1[
دو مکتب یا مباحثه کم و بیش مستقل وجود دارند که میتوانند در تحقیق در مورد مدیریت عمومی که هدف اصلی شان از تحقیق، ارزش عمومی است، متمایز گردند. اولی، مباحثه دیدگاه مولد در مورد مدیریت ارزش عمومی (PVM)8 است که با کتاب "ایجاد ارزش عمومی" به نوشته مارک مور9، آغاز گردید. مباحثه دیگر، دیدگاه سازمانی که بیشتر متمایل به سیاست است و اخیرا بر حول و حوش ارزشهای عمومی و منافع عمومی ]3[ متمرکز گردیده است؛ و ریشه در دهه 1990 دارد. اگر در اثر قدیمی تر "والدو" ریشه نداشته باشد، در اینجا، مفهوم ارزشهای عمومی در تضاد با روشهای "اقتصادی" برجسته در تحلیل سیاستهای عمومی میباشد (pvfmodel)10. بررسیها نشان میدهد برای دستیابی به مفهوم ارزش عمومی هنوز یک توافق جمعی به دست نیامده است و اغلب نویسندگان آن را یک مفهوم روزمره غیر مشکل ساز که میتوان از آن به صورت مفید در تئوری و کار استفاده نمود، میدانند. در طی قرنها، مشاجره بر سر ارزشهای اصلی احتمالی که دولت و مدیریت عمومی باید به آن توجه کنند، وجود داشته است. ارزشهای حمایت شده از ارزشهای قدیمی مانند عدالت، احتیاط، آزادی، دموکراسی، سلامتی، تا آب آشامیدنی، تحصیل، بوروکراسی صادقانه و حتی پارک بازی بچهها و دستیابی به اینترنت، متغیرند. ]4[
2-ارزشها چه هستند؟
مشخص است که "عمومی" یک ویژگی برای متمایز کردن رتبه ارزشهاست، بنابراین ما باید تعیین کنیم که ارزشها چه هستند. سیلز یک تعریف کمی دقیقتر را ارائه میدهد و میگوید: "ارزشها مفاهیم مورد نفع هستند که بر رفتار انتخابی تاثیر میگذارند". ]1[
اغلب نویسندگان مباحثات PVM و PVF، یک تعریف از ارزشها و ارزشهای عمومی ارائه نمیدهند و فقط مترادف پیشنهاد میکنند. با اینحال، اسپنو11 در سال 2009، یک تعریف خاص را ارائه میدهد: "هر چیز ارزشی دارد وقتی کسی برای به دست آوردن آن حاضر است مشتاقانه فداکاری نماید، زیرا او معتقد است که فواید پنهان در آن چیز بیشتر از این فداکاریها میباشند". ]5[
سایرین از این مثال پیروی نمیکنند، شاید به خاطر اینکه ارتباط با کلمات "فداکاری" و "به دست آوردن" بیشتر اقتصادی یا سود جویانه به نظر میرسند و به راحتی با ارزشهای اخلاقی، زیبایی، مذهبی و سایر ارزشهای غیر اقتصادی جور نمیشوند. رودز و وانا12، اظهار میدارند که این دقیقا نا مبهم بودن است که باعث میشود که آن مفهوم برای همه انواع کاربردها در مدیریت عمومی قابل انعطاف باشد. این به نظر مانند یک "مفهوم جادویی" میباشد، همانطور که پالیت و هوپ13 در سال 2011، آن را به این نام میخوانند و دارای یک دامنه گسترده، انعطاف پذیری زیاد و چرخش مثبت میباشد. روتگرز معتقد است که ارزش میتواند هر مفهومی