• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات Higher Education

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - دانشگاه پژوهی (IR)؛ ضرورتی مغفول مانده در راستای تقویت همکاری‌های دانشگاه و صنعت
        مریم زارع محمدعلی نعمتی  
        امروزه با توجه به روند شتابان افزایش هزینه‌های آموزش عالی و کیفیت آن و کاهش حمایت‌های دولتی از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در سراسر جهان از یک سو و شتاب‌گیری پیشرفت تکنولوژی و گسترش نیاز سیستم اقتصادی به دانش علمی از سوی دیگر، سیستم آکادمیک به صنعت دانش تبدیل شده است. چکیده کامل
        امروزه با توجه به روند شتابان افزایش هزینه‌های آموزش عالی و کیفیت آن و کاهش حمایت‌های دولتی از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در سراسر جهان از یک سو و شتاب‌گیری پیشرفت تکنولوژی و گسترش نیاز سیستم اقتصادی به دانش علمی از سوی دیگر، سیستم آکادمیک به صنعت دانش تبدیل شده است. افزایش بهره‌وری در دانشگاه‌ها تابع فرايند تحقیق و توسعه است که در مبانی نظری، دانشگاه پژوهی نامیده می‌شود. در دهه‌های اخیر، مهمترین مسأله اقتصاد ایران پایین بودن سرمایه‌گذاری در توسعه دانش و بهره‌وری آن است. دانشگاه‌های ایران مطلوب است خود یادگیرنده و دانش محور شوند. دانشگاه پژوهی مناسبترین مسير دستيابی دانشگاه‌های کشور به این هدف است. واحد دانشگاه پژوهی در اغلب دانشگاه‌های معتبر جهان، به منظور تقویت همکاری‌های دانشگاه و صنعت، پيدايش و نضج یافته است؛ در حالیکه در دانشگاه‌های کشور، امری مغفول مانده است. در این پژوهش تلاش می‌شود ضمن تبیین مفهوم دانشگاه پژوهی، الزامات تحقق آن از طریق مطالعه مبانی نظری تحقیق شناسایی شود و سپس از طریق روش دلفی نظرات متخصصان، محققان و خبرگان این حوزه در رابطه با الزامات شناسایی شده فوق مورد بررسی قرار گیرد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - رویکرد سیستمی به کیفیت درآموزش عالی درچارچوب نظام نوآوری ملی
        جعفر باقری نژاد
        در کشورها، نظامی وجود دارد بنام "نظام نوآوری ملی1 " که شبکه‌ای است متشکل از نهاد‌های مختلف که در ارتباط منطقی با یکدیگر، ضمن برقراری جریان اطلاعات و تبادل فی مابین، زمینه و بستر مناسب تولید و توسعه‌ی علم و فناوری را فراهم مي‌سازد. این نظام، زنجیره ارزشی ایده تا محصول و چکیده کامل
        در کشورها، نظامی وجود دارد بنام "نظام نوآوری ملی1 " که شبکه‌ای است متشکل از نهاد‌های مختلف که در ارتباط منطقی با یکدیگر، ضمن برقراری جریان اطلاعات و تبادل فی مابین، زمینه و بستر مناسب تولید و توسعه‌ی علم و فناوری را فراهم مي‌سازد. این نظام، زنجیره ارزشی ایده تا محصول و بازار را شکل مي‌دهد و فضای نوآوری و فعالیت‌های نوآورانه را در سرتاسراین زنجیره مهیا مي‌کند. آموزش عالی یکی از اجزاء اصلی و محوری در این شبکه و نظام است. در نتیجه مفاهیم کیفیت در آموزش عالی در چارچوب نظام نوآوری ملی که در هزاره سوم حتی به "نظام نوآوری ملی باز2 " نیز تبدیل شده است، قابل بررسی و تحلیل مي‌باشد. درواقع با رویکرد سیستمی، کیفیت در آموزش عالی از طرفی تأثیر پذیر از "نظام نوآوری ملی باز" است و از سوی دیگر تأثیر گذار بر آن نیز خواهد بود. بنابراین کیفیت در آموزش عالی مقوله‌ای است چند بعدی که مستلزم برنامه کیفیت و مدیریت برآن است. این مقاله قصد دارد ضمن بیان جایگاه آموزش عالی در نظام نوآوری ملی و تاکید برتحول ایجاد شده در ماموریت دانشگاه‌ها، نقش مدیریت تکنولوژی را نیز در بحث کیفیت با نگاه سیستمی منعکس سازد. سپس باتشریح دیدگاه‌ها و مدل‌ها در خصوص کیفیت در آموزش عالی، تعریف کیفیت را با توجه به جایگاه و ماموریت جدید آموزش عالی، بهمراه مدل مفهومی پیشنهادی ارائه نماید. بدیهی است کیفیت مفهومی است که باید بصورت جریان و فرهنگ نه صرفا ابزاری، در محیط‌های آموزش عالی نگریسته شود تا زمینه‌های نهادینه شدن آن فراهم آید. دراین ارتباط ضروری است که برنامه کیفیت کوتاه مدت و بلند مدت بطورهماهنگ و موازی در چارچوب نظام نوآوری حاکم بر آموزش عالی تدوین، برنامه‌ریزی و اجرا شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ضرورت ارتقای کیفیت در آموزش عالی ایران
        جعفر توفیقی
        آموزش عالی ایران با دو پدیده‌ی مهم در دوران بعد از انقلاب اسلامی مواجه شده است. اول عقب‌ماندگی تاریخی در توسعه‌ی کمّی آموزش عالی ایران و دیگری رشد سریع جمعیت که باعث افزایش تقاضا برای ورود به دانشگاه‌ها شد. البته عوامل دیگری از جمله زمینه‌های فرهنگی جامعه و ضعف بازار چکیده کامل
        آموزش عالی ایران با دو پدیده‌ی مهم در دوران بعد از انقلاب اسلامی مواجه شده است. اول عقب‌ماندگی تاریخی در توسعه‌ی کمّی آموزش عالی ایران و دیگری رشد سریع جمعیت که باعث افزایش تقاضا برای ورود به دانشگاه‌ها شد. البته عوامل دیگری از جمله زمینه‌های فرهنگی جامعه و ضعف بازار کار برای دارندگان مدرک دیپلم نیز نقش مهمی در افزایش تقاضا برای ورود به آموزش عالی را ایفا کرده‌اند. مجموعه‌ی این عوامل موجب شد تا سیاست توسعه‌ی کمّی آموزش عالی در رأس برنامه‌های وزارت علوم و دانشگاه‌ها قرار گیرد. راه‌اندازی دوره‌های شبانه، تاسیس دانشگاه پیام نور و دانشگاه جامع علمی- کاربردی، تأسیس مؤسسات غیردولتی غیر انتفاعی، تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی، راه‌اندازی دوره‌های نوبت دوم و فعال کردن آموزش عالی الکترونیک و تأسیس دوره‌های آموزشی مشترک با دانشگاه‌های معتبر خارج از کشور، از جمله‌ی این سیاست‌ها به شمار می آیند. نتیجه اینکه، جمعیت دانشجویی کشور از حدود یکصد و پنجاه هزار نفر در سال 1357 به حدود سه و نیم میلیون نفر در سال 1386 بالغ شده است. در این میان، توسعه‌ی دوره‌های تحصیلات تکمیلی با رشد چشمگیر، علاوه بر تأمین منابع انسانی مورد نیاز، چرخ‌های پژوهش کشور را نیز به حرکت درآورده است. بدون تردید توسعه‌ی کمّی آموزش عالی، یکی از دستاوردهای ضروری، اجتناب‌ناپذیر و درخشان نظام بعد از انقلاب اسلامی به شمار می‌آید. البته سیاست‌های توسعه‌ی کمّی، از ابتدا دغدغه‌ی کیفیت آموزش عالی را به همراه داشته و با افزایش جمعیت دانشجویی و تنوع بخشی به سیستم‌های آموزش عالی به ویژه در بخش غیردولتی این دغدغه‌ها جدی‌تر و پررنگ‌تر شده است. تا اینکه در برنامه‌ی سوم توسعه مقوله‌ی ارزیابی و اعتبارسنجی دانشگاه درج شد و وزارت علوم موظف شد تا با کمک نهادها و انجمن‌های علمی این وظیفه‌ی مهم را بر عهده گرفته و عملیاتی کند. در قانون بودجه‌ی سال 1379 نیز اعتباری بدین منظور در نظر گفته شد و با تشکیل شورای مرکزی ارزیابی درونی در وزارت علوم، مسئولیت عملیاتی کردن این کار بر عهده‌ی سازمان سنجش آموزش کشور واگذار شد. تا سال 1384 حدود پانصد گروه آموزشی کار ارزیابی درونی را انجام داده و گزارش‌های مربوطه را به وزارت علوم ارسال کردند. بدیهی است تداوم این روند و نهادینه کردن آن در ساختارهای ملی و دانشگاهی و تکمیل آن با ارزیابی بیرونی می‌تواند زمینه‌های تضمین کیفیت دانش‌آموختگان آموزش عالی ایران را فراهم کرده و امکان رقابت آنها را در شرایط بین المللی فراهم کند. در این مقاله ضمن اشاره به چالش‌های موجود و پیش روی آموزش عالی ایران، کارکرد مدل‌های مدیریت کیفیت در مواجهه با این چالش‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - آموزش عالی و توسعه در چین
        یوسف حجت
        در این مقاله تجربیات بیش از دو سال مسئولیت رایزنی علمی در چین با تکیه بر دانشگاه ها و ارتباط آن ها با صنعت ارائه شده است. در ابتدا تاریخچه و روند توسعه آموزش عالی و نیز دستاوردهای علمی دانشگاه ها ارائه وبر دستاوردهای دانشگاه ها، توانمندی ها و انتشارات علمی چین و تا حد چکیده کامل
        در این مقاله تجربیات بیش از دو سال مسئولیت رایزنی علمی در چین با تکیه بر دانشگاه ها و ارتباط آن ها با صنعت ارائه شده است. در ابتدا تاریخچه و روند توسعه آموزش عالی و نیز دستاوردهای علمی دانشگاه ها ارائه وبر دستاوردهای دانشگاه ها، توانمندی ها و انتشارات علمی چین و تا حدودی مقایسه با دنیا بحث شده است. درمورد برخی از مراکز علمی که در ساخت امروز و فردای چین نقش موثری دارند، از جمله آکادمی علوم چین نیز توضیحات مختصری داده شده و در نهایت به فعالیت-های علمی مشترک بین صنعت و دانشگاه یعنی ثبت اختراع و مقالات مشترک پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - موانع کارآفرینی رشته های کشاورزی در آموزش دانشگاهی
        سولماز   دری امیر مظفر امینی سدهی سودابه  سرایی
        هدف این پژوهش که یک تحقیق توصیفی با رویکرد کیفی است، شناسایی موانع کارآفرینی رشته های کشاورزی در آموزش دانشگاهی استان اصفهان می باشد. جامعه آماری کارآفرینان دانش آموخته از رشته های مختلف کشاورزی می باشند که برابر با 40 نفر برآورد گردید و کل اعضا، مورد بررسی قرار گرفتند. چکیده کامل
        هدف این پژوهش که یک تحقیق توصیفی با رویکرد کیفی است، شناسایی موانع کارآفرینی رشته های کشاورزی در آموزش دانشگاهی استان اصفهان می باشد. جامعه آماری کارآفرینان دانش آموخته از رشته های مختلف کشاورزی می باشند که برابر با 40 نفر برآورد گردید و کل اعضا، مورد بررسی قرار گرفتند. داده های لازم از طریق مصاحبه ی نیمه ساختاریافته اکتشافی محقق ساخته گردآوری شد. با استفاده از راهبرد تحلیل محتوا 26 مقوله استخراج گردید. مقوله ها در قالب پرسشنامه در اختیار جامعه آماری قرار گرفتند و درجه اهمیت آنها بر اساس طیف لیکرت پرسیده شد. به منظور تلخیص متغیرها از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی با نرم افزار SPSS نسخه 19 استفاده شد. مقدار KMO، 829/0 و مقدار آزمون بارتلت 763/3328 به-دست آمد که در سطح 99 درصد معنی دار بود. نتایج تحلیل عاملی نشان داد، تبیین کل واریانس توسط 5 عامل استخراج شده از گویه های مورد بررسی، 221/69 درصد است. در این پژوهش، موانع انگیزشی و نگرشی، موانع ساختاری، موانع آموزشی، موانع اقتصادی و محیطی و موانع شخصیتی به ترتیب با تبیین 110/17 درصد، 066/17 درصد، 362/14 درصد، 465/11 درصد و 218/9 درصد از واریانس کل، به عنوان مهمترین موانع کارآفرینی کشاورزی در آموزش دانشگاهی شناسایی شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - تحولات دیجیتال و دورنماهایی از آموزش عالی آینده در افق 1410
        احمد  کیخا مسعود  شفیعی رضا مهدی
        تغییرات گسترده محیطی همه نظام‌های سیاسی،اقتصادی،اجتماعی،فناوری وزیست‌محیطی رادربرگرفته است.دراین میان،نظام علم و فناوری به طور عام و نظام آموزش عالی ودانشگاه نیز به طور خاص درمعرض تغییرات اساسی قرار گرفته‌اند.براساس شواهد موجود میتوان گفت که در آینده نیز سطح و عمق تحولا چکیده کامل
        تغییرات گسترده محیطی همه نظام‌های سیاسی،اقتصادی،اجتماعی،فناوری وزیست‌محیطی رادربرگرفته است.دراین میان،نظام علم و فناوری به طور عام و نظام آموزش عالی ودانشگاه نیز به طور خاص درمعرض تغییرات اساسی قرار گرفته‌اند.براساس شواهد موجود میتوان گفت که در آینده نیز سطح و عمق تحولات آموزش عالی و دانشگاه بیشتر خواهد شد.از این‌رو،آینده‌پژوهی آموزش عالی ودانشگاه و پیش‌بینی سناریوهای فرارووتمهیدلوازم وراهکارهای مواجهه با آینده،یکی از وظایف مهم سیاست‌گذاران،رهبران وصاحب‌نظران آموزش عالی است.در میان انواع عوامل و پیشران‌ها،تحولات دیجیتال به طور مشخص نقش دانشگاه‌هارابرای شکل‌دهی نظام آموزش عالی بازتر،تغییر داده است.در این نگاه،آموزش برای همه افرادی که می‌توانندازآن بهره‌مند شوند،قابل دسترس می‌شود.این مقاله بر مبنای تحقیق لوبکه و همکاران (2020) به دنبال تحلیل دقیق‌تر تحولات پیش‌روی آموزش عالی تاپایان دهه حاضراست.در این مقاله،پنج پیش‌فرض شامل دیدگاه نوآوری تجربه نشده، دیدگاه انتقال و نوسازی از طریق دیجیتالی‌شدن، دیدگاه واقع‌گرایی، منظر یادگیرنده و دیدگاه تنوع در آموزش عالی، مبنایی برای جستجوی مفاهیم آموزش عالی آینده، تعیین شده است. سناریوهای آینده مبیّن ضرورت حرکت دانشگاه‌ها به سمت دیجیتالی‌شدن و پیروی از الگوی دانشگاه هوشمند است. با توجه به تغییرات بازار کار، بازتعریف و سازماندهی مجدد نظام آموزش عالی بر مبنای این تغییرات ضروری خواهد بود. دیجیتالی‌شدن باید در لایه‌های مختلف دانشگاه مستقر شود و به‌شکل نظام‌مند و در قالب یک جامعه دیجیتال بسط یابد. مسیرهای شغلی دانش‌آموختگان متغیر خواهد شد و نمی‌توان و نباید مسیر شغلی یکسان و از پیش‌تعریف شده‌ای را برای دانش‌آموختگان در نظر گرفت. پرونده مقاله