• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات research

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - نقش پارك‌ها و مراكز رشد علم و فنّاوري در تجاري‌سازي يافته‌هاي پژوهشي
        حمیدرضا  آراسته حسینعلی جاهد
        يكي از راه‌هاي ممكن جهت ايجاد همكاري ميان دولت، دانشگاه و صنعت، كه توسط ديگر كشورهاي توسعه‌يافته به صورت جدي ترغیب و مورد بهره‌برداري قرار گرفته، تأسيس پارك‌ها و مراكز رشد علم و فنّاوري است. به همين منظور در ايران نيز مدتي است كه از سوي وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌هاي مربوطه چکیده کامل
        يكي از راه‌هاي ممكن جهت ايجاد همكاري ميان دولت، دانشگاه و صنعت، كه توسط ديگر كشورهاي توسعه‌يافته به صورت جدي ترغیب و مورد بهره‌برداري قرار گرفته، تأسيس پارك‌ها و مراكز رشد علم و فنّاوري است. به همين منظور در ايران نيز مدتي است كه از سوي وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌هاي مربوطه فعاليت‌هاي گسترده‌اي جهت ورود دانشگاه و دانشگاهيان در اين همكاري سه جانبه از طريق توسعه پارك‌هاي علمي و فنّاوري و مراکز رشد صورت گرفته است. مقاله حاضر ضمن مروري بر اهميّت، ساختار و فعاليت‌هاي پارک‌ها و مراکز رشد علم و فنّاوري، به نقش آن‌ها در انتقال يافته‌هاي تحقيقاتي دانشگاه‌ها و مؤسّسات پژوهشي به بخش‌هاي توليدي و خدماتي جامعه به منظور افزايش موقعيّت دانشگاه در جهت عقد قراردادهاي تحقيقاتي، افزايش روحيه واقع‌گرايانه و توجه به نياز‌هاي روز جامعه در دانشگاه پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - دانشگاه پژوهی (IR)؛ ضرورتی مغفول مانده در راستای تقویت همکاری‌های دانشگاه و صنعت
        مریم زارع محمدعلی نعمتی  
        امروزه با توجه به روند شتابان افزایش هزینه‌های آموزش عالی و کیفیت آن و کاهش حمایت‌های دولتی از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در سراسر جهان از یک سو و شتاب‌گیری پیشرفت تکنولوژی و گسترش نیاز سیستم اقتصادی به دانش علمی از سوی دیگر، سیستم آکادمیک به صنعت دانش تبدیل شده است. چکیده کامل
        امروزه با توجه به روند شتابان افزایش هزینه‌های آموزش عالی و کیفیت آن و کاهش حمایت‌های دولتی از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در سراسر جهان از یک سو و شتاب‌گیری پیشرفت تکنولوژی و گسترش نیاز سیستم اقتصادی به دانش علمی از سوی دیگر، سیستم آکادمیک به صنعت دانش تبدیل شده است. افزایش بهره‌وری در دانشگاه‌ها تابع فرايند تحقیق و توسعه است که در مبانی نظری، دانشگاه پژوهی نامیده می‌شود. در دهه‌های اخیر، مهمترین مسأله اقتصاد ایران پایین بودن سرمایه‌گذاری در توسعه دانش و بهره‌وری آن است. دانشگاه‌های ایران مطلوب است خود یادگیرنده و دانش محور شوند. دانشگاه پژوهی مناسبترین مسير دستيابی دانشگاه‌های کشور به این هدف است. واحد دانشگاه پژوهی در اغلب دانشگاه‌های معتبر جهان، به منظور تقویت همکاری‌های دانشگاه و صنعت، پيدايش و نضج یافته است؛ در حالیکه در دانشگاه‌های کشور، امری مغفول مانده است. در این پژوهش تلاش می‌شود ضمن تبیین مفهوم دانشگاه پژوهی، الزامات تحقق آن از طریق مطالعه مبانی نظری تحقیق شناسایی شود و سپس از طریق روش دلفی نظرات متخصصان، محققان و خبرگان این حوزه در رابطه با الزامات شناسایی شده فوق مورد بررسی قرار گیرد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ضرورت تحول در نظام آموزش عالي كشور جهت توسعه فناوري ملي و ارتباط با صنعت
         
        سال‌ها است در کشور متفکرین و مدیران در تلاش می‌باشند تا از طریق نزدیک کردن رابطه صنعت با دانشگاه یافته‌های علمی و تلاش‌های پژوهشی را در خدمت توسعه فناوري ملی قرار دهند. بعد از تغییر نام وزارت فرهنگ و آموزش عالی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، انتظار می‌رفت وزارت در راس چکیده کامل
        سال‌ها است در کشور متفکرین و مدیران در تلاش می‌باشند تا از طریق نزدیک کردن رابطه صنعت با دانشگاه یافته‌های علمی و تلاش‌های پژوهشی را در خدمت توسعه فناوري ملی قرار دهند. بعد از تغییر نام وزارت فرهنگ و آموزش عالی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، انتظار می‌رفت وزارت در راستای توسعه فناوري، قدمهای اساسی برداشته و نقش مهمی را در توسعه دانش بنیان کشور ایفا کند. بویژه که این وزارت بیشترین متخصصان علمي کشور و محققین را در اختیار دارد. اما با وجود تلاش‌های بسیاری که پس از این تغییر نام تا کنون صورت گرفته است، هنوز هم نیاز به اقدامات اساسی، برنامه‌ریزی و سازماندهی شایسته‌ای که منجر به برونداد مناسب‌تری از توسعه فناوري و یا رویکرد وزارت به سمت و سوی فناوري ملی باشد احساس می‌شود. برای رسیدن به اهداف تدوین شده در این تغییرات اساسنامه‌ای، اصلاح ساختار تشکیلاتی، ضوابط اجرایی، آیین نامه‌ها و فرایندها از ضروریات است. اما وجود واحدهای موازی پژوهش و فنلوری با اعتبارات و امکانات بیشتر در کشور، خرد و پراکنده کردن امکانات پژوهشی از بزرگترین موانع راهبردی حرکت در جهت توسعه فناوري است. اين مقاله، به ضرورت تحول آموزش عالی کشور بویژه با رویکرد بهبود ارتباط صنعت و دانشگاه و در نتیجه توسعه فناوري ملي پرداخته و پس از بررسی بعضی نقاط ضعف آموزش عالی در بخش پژوهش و فناوری کشور که کمتر مورد نقد از درون می‌شود، راهكاری اجرايی مبنی بر ایجاد یک سازمان فراگیر برای تصدی‌گری و اداره مؤسسات پژوهش و فناوری دولتی و یک سازمان فراگیر برای تصدی‌گری و اداره تمامي مؤسسات آموزش عالی دولتی، را پیشنهاد مي كند. بديهي است با اين رويكرد، اين وزارت صرفاً داراي وظايف حاكميتي نظير برنامه‌ریزی و نظارت، خواهد بود. تغییر نظام آموزشی دانشگاه‌های صنعتی کشور و اصلاح آن در جهت بهبود فرایند ارتباط با صنعت و انجام پروژه‌های سفارشی یکی دیگر از مباحثی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - نمونه های موفق تعامل دانشگاه و صنعت
        هدايت الله  جمالي پور مسعود شفیعی
        در این مقاله نحوه تعاملات بين صنعت و دانشگاه در برخي از كشورهاي توسعه یافته جهان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته، پارامترهاي اساسي موثر در اين ارتباط با توجه به ويژگي هاي اين كشورها شناسايي شده است. در این راستا همچنين تلاش شده است نقاط ضعف و قوت هريك از اين پارامترها ك چکیده کامل
        در این مقاله نحوه تعاملات بين صنعت و دانشگاه در برخي از كشورهاي توسعه یافته جهان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته، پارامترهاي اساسي موثر در اين ارتباط با توجه به ويژگي هاي اين كشورها شناسايي شده است. در این راستا همچنين تلاش شده است نقاط ضعف و قوت هريك از اين پارامترها كشف و بيان شود،تا در نهايت سياستگذاران و برنامه ريزان اين حوزه بتوانند الگويي مناسب براي ارتباط بخش صنعت و معدن با دانشگاه با توجه به محيط فرهنگي كشور طراحي، ارائه و بومي سازی نمايند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - آموزش عالی و توسعه در چین
        یوسف حجت
        در این مقاله تجربیات بیش از دو سال مسئولیت رایزنی علمی در چین با تکیه بر دانشگاه ها و ارتباط آن ها با صنعت ارائه شده است. در ابتدا تاریخچه و روند توسعه آموزش عالی و نیز دستاوردهای علمی دانشگاه ها ارائه وبر دستاوردهای دانشگاه ها، توانمندی ها و انتشارات علمی چین و تا حد چکیده کامل
        در این مقاله تجربیات بیش از دو سال مسئولیت رایزنی علمی در چین با تکیه بر دانشگاه ها و ارتباط آن ها با صنعت ارائه شده است. در ابتدا تاریخچه و روند توسعه آموزش عالی و نیز دستاوردهای علمی دانشگاه ها ارائه وبر دستاوردهای دانشگاه ها، توانمندی ها و انتشارات علمی چین و تا حدودی مقایسه با دنیا بحث شده است. درمورد برخی از مراکز علمی که در ساخت امروز و فردای چین نقش موثری دارند، از جمله آکادمی علوم چین نیز توضیحات مختصری داده شده و در نهایت به فعالیت-های علمی مشترک بین صنعت و دانشگاه یعنی ثبت اختراع و مقالات مشترک پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - پژوهشگاه صنعت نفت، شصت سال تجربه و دانش در مسیر اثربخشی به صنعت نفت
        جعفر توفیقی احمد روزبهانی علی  خان آقا
        پژوهشگاه صنعت نفت با بیش از 60 سال سابقه، قدیمی‌ترین و بزرگترین موسسه پژوهش و فناوری کاربردی در ایران است. این پژوهشگاه یکی از چندین موسسه پژوهش و فناوری دولتی در ایران است که زیرمجموعه‌ وزارت نفت قرار داشته و فعالیت‌های آن بر صنعت نفت و گاز تمرکز دارد. این نوشتار مرور چکیده کامل
        پژوهشگاه صنعت نفت با بیش از 60 سال سابقه، قدیمی‌ترین و بزرگترین موسسه پژوهش و فناوری کاربردی در ایران است. این پژوهشگاه یکی از چندین موسسه پژوهش و فناوری دولتی در ایران است که زیرمجموعه‌ وزارت نفت قرار داشته و فعالیت‌های آن بر صنعت نفت و گاز تمرکز دارد. این نوشتار مرور مختصریست بر دستاوردهای عمده و قابل توجه پژوهشگاه در 42 ماه اخیر که در پیشرفت صنعت نفت و گاز ایران تاثیرگذار بوده‌اند. پس از معرفی مختصر پژوهشگاه، برخی دستاوردهای عمده در 3 بخش "اکتشاف و تولید"، "صنایع پایین دستی" و "انرژی و محیط زیست" ارائه شده اند. سپس مقاله با تشریح سایر اقدامات پژوهشگاه مانند تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه و نیز مسئولیت‌های اجتماعی ادامه می‌یابد. هدف نهایی این نوشتار نمایش اثرگذاری سرمایه‌گذاری از محل منابع عمومی برروی تحقیق و توسعه و تاثیر آن بر صنعت نفت و گاز کشور است؛ که منجر به خلق مقادیر قابل توجه ارزش افزوده و نیز خودکفایی کشور در برخی محصولات راهبردی شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران و نقش حاکمیتی آن در ارتقای زیست بوم فناوری کشور
        حسنعلی  ازگلی
        سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران به عنوان يكي از اولین نهادهاي علمی و فناوری برآمده از انقلاب اسلامی در سال 1359 تأسیس شد. وظایف و اهداف این سازمان بر محورهای ایجاد و توسعه فناوری و حمایت از نوآوران و فناوران استوار بوده كه دستاوردهاي آن الهام بخش ساير مراكز علمي و پ چکیده کامل
        سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران به عنوان يكي از اولین نهادهاي علمی و فناوری برآمده از انقلاب اسلامی در سال 1359 تأسیس شد. وظایف و اهداف این سازمان بر محورهای ایجاد و توسعه فناوری و حمایت از نوآوران و فناوران استوار بوده كه دستاوردهاي آن الهام بخش ساير مراكز علمي و پژوهشي کشور بوده است. در مسير تحقیقات فناورانه، از مرحله خلق ايده تا توليد محصول یا توسعه فرآیند تجاري، مراحل مختلفی بايد طی شود که در خلال آنها پژوهشگر و يا فناور نيازمند انواع مختلفی از حمايتها است. حمايتهاي صورت گرفته از سوي سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران در اين خصوص شامل تسهيل انجام فرآيندها از طريق ايجاد سامانه ها و بسترهاي مناسب و ارائه امكانات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نياز می باشند. همچنین، در حال حاضر گسترده ترين برنامه حمايتي در پرديس علم و فناوري سازمان تبلور یافته است. این مجموعه از بدو تأسيس تاكنون پذيراي بيش از 300 واحد بوده و هم اکنون بیش از 140 شرکت فناور با ارائه بیش از 600 فناوري به صورت محصول یا خدمات، در این مجموعه مستقر می باشند. سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران با بیش از 40 سال تجربه موفق در عرصه علم و فناوری کشور، در گام دوم تکاملی خود درصدد است تا با گشودن افق هایی نو در راستاي رفع نيازهاي جامعه در عرصه علم و فناوری، نقشي اثرگذار در توسعه اقتصاد دانش بنیان کشور ايفاء نمايد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - طراحی و اعتبارسنجی الگوی مدیریتِ کیفیت فعالیت‌های پژوهشی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها
        مجید دارابی
        هدف اصلی این مقاله، طراحی و اعتبارسنجی الگوی مدیریتِ کیفیت فعالیت‌های پژوهشی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها است. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و کمی انجام شده است؛ به همین منظور در مرحله کیفی، تعداد 14 نفر از خبرگان در حوزه کیفیت پژوهش دانشگاهی به صورت هدفمند و با راهبرد چکیده کامل
        هدف اصلی این مقاله، طراحی و اعتبارسنجی الگوی مدیریتِ کیفیت فعالیت‌های پژوهشی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها است. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و کمی انجام شده است؛ به همین منظور در مرحله کیفی، تعداد 14 نفر از خبرگان در حوزه کیفیت پژوهش دانشگاهی به صورت هدفمند و با راهبرد نمونه‌گیری نظری انتخاب شده و به صورت نیمه ساختار یافته مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل موضوعی (تم) استفاده شد. پس از پیاده‌سازی محتوای مصاحبه‌ها و تحلیل مقدماتی آن‌ها، کدها یا مفاهیم اولیه شناسایی و به منظور دستیابی به مقوله‌های اصلی کدهای مشابه در طبقه‌هایی خاص قرار گرفتند. در نهایت برای هر یک از طبقات عنوانی که دربرگیرنده کل کدهای آن طبقه باشد، انتخاب گردید. در نتیجه این مطالعه الگوی مدیریتِ کیفیت فعالیت‌های پژوهشی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها مشخص گردید که به اعتقاد خبرگان پژوهش دانشگاهی، شامل ابعاد بسترسازی، سیاست‌ها و مأموریت‌ها، برنامه‌ریزی، نظام‌های حمایتی /تشویقی و بُعد ارزیابی و نظارت است هر یک از این ابعاد خود شامل مؤلفه های هستند که مجموع آنها در الگو 25 مولفه است. نتایج حاصل از تحلیل داده‌های کمی نشان داد که افراد نمونه تحقیق، الگوی مدیریتِ کیفیت فعالیت‌های پژوهشی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها را در سطح مطلوب ارزيابي نموده و وجود اين ابعاد و مؤلفه‌هاي مربوط به آن‌ها مهم و حائز اهميت تشخيص داده اند. اعتبار یابی مدل طراحی شده در نمونه تحقیق نشان داد که تمامی متغیرهای مشاهده‌پذیر دارای بار عاملی مناسبی بر متغیر مکنون خود هستند و با توجه به شاخص‌های PLS از مطلوبیت لازم برای سنجش متغیر مکنون متناظر خود برخوردار هستند. همچنین، یافته‌های حاصل از آزمون نیکویی برازش و سایر شاخص‌هاي كيفيت مدل نشان دادند که مدل پیشنهادی الگوی مدیریتِ کیفیت فعالیت‌های پژوهشی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها از کیفیت و برازش لازم برخوردار هست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - تحلیلی بر کارآمدی اقدامات ملی انجام شده در حوزه همکاری دانشگاه و صنعت؛ شناسایی، اولویت¬بندی و ارائه راهکارها جهت تعالی
        سید مسعود قریشی مهدی مجیدپور بابک نگاهداری مرتضی موسی خانی
        در اسناد بالادستی کشور، به موضوع پاسخگويي مراکز علمي و پژوهشي به تقاضاي صنایع و سازمان ها، تاکيد فراوان شده است؛ در دهه های اخیر، اقدامات ملی متعددی در راستای ارتباط دانشگاه و صنعت انجام شده که نیاز است این اقدامات مورد ارزیابی قرار گیرند. بر این اساس در مقاله جاری، دو چکیده کامل
        در اسناد بالادستی کشور، به موضوع پاسخگويي مراکز علمي و پژوهشي به تقاضاي صنایع و سازمان ها، تاکيد فراوان شده است؛ در دهه های اخیر، اقدامات ملی متعددی در راستای ارتباط دانشگاه و صنعت انجام شده که نیاز است این اقدامات مورد ارزیابی قرار گیرند. بر این اساس در مقاله جاری، دو هدف عمده پیگیری می شود؛ یکی کشف میزان تحقق اهداف و کارکردهای پیش بینی شده برای اقداماتی که در زمینه ارتباط دانشگاه و صنعت صورت گرفته است و دیگری ارائه راهکارهایی اجرایی جهت اصلاح مسیر فعلی و در نتیجه حرکت به سمت تعالی در عملکرد ارتباط دانشگاه با صنعت. در این پژوهش، با استفاده از روش هایی چون مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با خبرگان و گروه متمرکز، ابتدا اقدامات صورت گرفته در زمینه ارتباط دانشگاه و صنعت و معیارهای کارآمدی این اقدامات احصاء شده و سپس با نظر سنجی از خبرگان، میزان کارآمدی هر اقدام از نظر هر معیار و نیز میزان تحقق هر معیار از نظر اقدامات انجام شده، احصا و با استفاده از روش میانگین آماری، تحلیل شدند. بر اساس نتایج حاصل شده، به طور کلی می¬توان گفت که هیچ یک از اقداماتی که تا به حال در زمینه ارتباط صنعت و دانشگاه صورت پذیرفته است، کارآمدی مطلوبی نداشته¬اند و همچنین معیارهای کارآمدی نیز در اکثریت اقدامات اجرایی به اندازه قابل قبولی محقق نشده¬اند. در پایان پیشنهاد شد اقداماتی که امتیاز کمتر از 2 را دارند جهت صرفه جویی متوقف شود و اقداماتی جدیدی همچون ایجاد رابطه بلند مدت و پایدار با صنعت و انتخاب شرکای استراتژی از صنعت، خصوصی سازی دفاتر ارتباط با صنعت در دانشگاه، معرفی توانمندی ها و فناوری های ایجاد شده در دانشگاه در قالب پلتفرم های اجتماعی و رسانه، بهره گیری از ظرفیت بروکرها و صندوق های مالی و خطرپذیر پیشنهاد شد پرونده مقاله