چکیده حرکت به سوی توسعه دانش‌بنیان از جمله اهداف کلان مورد تأکید در اسناد بالادستی کشور می‌باشد. با نگاهی به مسیر پیموده شده در کشور طی سالهای اخیر، مشاهده می‌گردد که گامهای بلندی توسط تصمیم‌گیرندگان، سیاستگذاران، و ارکان اجرایی کشور در این راستا برداشته شده است که از آ چکیده کامل
چکیده حرکت به سوی توسعه دانش‌بنیان از جمله اهداف کلان مورد تأکید در اسناد بالادستی کشور می‌باشد. با نگاهی به مسیر پیموده شده در کشور طی سالهای اخیر، مشاهده می‌گردد که گامهای بلندی توسط تصمیم‌گیرندگان، سیاستگذاران، و ارکان اجرایی کشور در این راستا برداشته شده است که از آن جمله می‌توان به تشکیل شورای عالی علوم، تحقیقات، و فناوری (عتف) و کمیسیونهای تخصصی این شورا در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اشاره کرد. یکی از اهداف عمده‌ای که طی سالهای 89-91 در فعالیتها و اقدامات شورای عتف دنبال شده است، ایفای نقش تسهیل‌گری بخش دولتی در ایجاد، تسهیل و تعمیق ارتباط صنعت کشور با بخش دانشگاهی و تحقیقاتی است. ارتباطی که در ادبیات نوآوری و فناوری، یکی از اساسی‌ترین ملزومات توسعه فناوری در هر کشوری شناخته میشود. در پژوهش انجام شده، کمیسیون تخصصی صنایع، معادن و ارتباطات شورای عالی عتف از طریق تحلیل اطلاعات تحقیقاتی ثبت شده توسط دستگاههای اجرایی و دانشگاههای کشور در سامانه ملی اطلاعات تحقیقاتی (سمات)، به بررسی و مقایسه میزان همکاری دستگاههای عضو این کمیسیون با دانشگاههای کشور طی سالهای 1389 و 1390پرداخته است. این بررسی در سال 1389، براساس تحلیل گزارش عملکرد دستگاهها و دانشگاهها در خصوص اجرای جزء دال بند 2 قانون بودجه سال 1389 کل کشور، و در سال 1390 بر اساس تحلیل عملکرد دستگاهها و دانشگاهها در اجرایی سازی جزء الف بند 108 قانون بودجه سال 1390 کل کشور و نیز جزء 1 بند م ماده 224 برنامه پنجم توسعه انجام شد. در این راستا، اطلاعات ثبت شده توسط دستگاههای عضو این کمیسیون شامل وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نیرو، و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در دو بخش اطلاعات مربوط به طرح‌های پژوهشی دستگاهها با مجریان دانشگاهی، و نیز اعتبارات تخصیص داده شده توسط دستگاهها به دانشگاهها جهت اجرای طرح‌های پژوهشی، و نیز اطلاعات مربوط به عملکرد تحقیقاتی 5 دانشگاه مهم صنعتی کشور، برای دو سال متوالی 1389 و 1390 مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل، در مقاله حاضر ارائه می‌گردد.
پرونده مقاله
پیوند دانشگاه و صنعت به دلیل نقش کلیدی و استراتژیکی که در توسعه ملی ایفا می کنند حائز اهمیت است اما آنچه بیش از ارتباط و پیوند دو نهاد مذکور اهمیت دارد، هم افزایی آنهاست و این مهم حاصل نمی شود مگر، با توجه به فلسفه وجودی و کارکرد اصلی آنها که همانا برطرف نمودن نیازهای ج چکیده کامل
پیوند دانشگاه و صنعت به دلیل نقش کلیدی و استراتژیکی که در توسعه ملی ایفا می کنند حائز اهمیت است اما آنچه بیش از ارتباط و پیوند دو نهاد مذکور اهمیت دارد، هم افزایی آنهاست و این مهم حاصل نمی شود مگر، با توجه به فلسفه وجودی و کارکرد اصلی آنها که همانا برطرف نمودن نیازهای جامعه است. ضمن درنظر گرفتن فعالیت هر دو نهاد مذکور؛ حمایت ها و قانون گذاری های دولت در مدل مارپیچ سه جانبه، جامعه به عنوان رکنی مهم اما مغفول واقع شده، در مطالعه حاضر مورد بررسی قرار میگیرد. مدل مارپیچ چهارجانبه ضمن تاکید بر نقش جامعه مدل قبلی را ارتقا بخشیده وو هم افزایی نهاد های سه گانه را منتج می کند. مقاله حاضر ضمن برشمردن نقش جامعه و لزوم درک و پیاده سازی مارپیچ چهار جانبه، مروری بر روش های پیاده ساز آن می کند و پیشنهاداتی در این زمینه ارائه می کند.
پرونده مقاله
دهه‌ها‌ی متمادی است که برقراری ارتباط پويا و کارآمد دولت، دانشگاه و صنعت هدف اصلی دولتمردان، دانشگاهيان و صنعتگران کشور بوده است و با وجود مطالعات، برنامهها و اقدامات متعدد انجام گرفته در اين زمينه، فاصله‌ها همچنان باقی است. از ديگر سو، با توجه به جايگاه بنگاه‌ها‌ی ک چکیده کامل
دهه‌ها‌ی متمادی است که برقراری ارتباط پويا و کارآمد دولت، دانشگاه و صنعت هدف اصلی دولتمردان، دانشگاهيان و صنعتگران کشور بوده است و با وجود مطالعات، برنامهها و اقدامات متعدد انجام گرفته در اين زمينه، فاصله‌ها همچنان باقی است. از ديگر سو، با توجه به جايگاه بنگاه‌ها‌ی کوچک و متوسط در توسعه و نهادينه کردن کارآفرينی و تسريع فرايند توسعه علمی، فناوری، صنعتی و اقتصادی کشورها، بيش از يک دهه است که مراکزی جهت هدايت و حمايت از اين بنگاه‌ها در بخش‌ها‌ی مختلف جامعه ايجاد شده و تحقق آرزوی ديرينه پيوند دولت، دانشگاه و صنعت را در قالب بنگاه‌ها‌ی کوچک و متوسط مبتنی بر دانش و فناوری و مراکز حمايت کننده از آنان، جان دوباره بخشيده است. اما به دليل فقدان نگاه فرابخشی به اين مراکز و موازی کاری‌ها و دوباره کاری‌ها‌ی فراوان متوليان اصلی حمايت از آنان - وزارتين علوم، تحقيقات و فناوری و صنايع و معادن - علی رغم گسترش روزافزون مراکز فوق، تحقق اهداف و مأموريت هایشان به ويژه در زمينه تقويت تعاملات سه نهاد دولت، دانشگاه و صنعت در‌ها‌له‌ای از ابهام قرار گرفته است. بنابراين پيشنهاد می‌گردد ضمن بازنگری و بازانديشی در اهداف، مأموريت‌ها و سازوکارهای فعاليت اين مراکز در دهه دوم فعاليتشان، هماهنگی و تقسيم وظيفه شفافی - با رويکردی فرابخشی - ميان متوليان هدايت و حمايت از بنگاه‌ها‌ی کوچک و متوسط و مراکز حمايت کننده از آنان در کشور صورت پذيرد.
پرونده مقاله
تحقق اهداف مندرج در سند چشم انداز بيست ساله 1404 و دستيابی به جايگاه نخست علمی، فناوری و اقتصادی منطقه، مستلزم طی طريق مسير توسعه مبتنی بر دانش در سالهای پيش رو در کشور است که دگرديسی اقتصاد تک محصولی و متکی بر نفت به اقتصاد دانش، از جمله الزامات اساسی آن محسوب میشود. چکیده کامل
تحقق اهداف مندرج در سند چشم انداز بيست ساله 1404 و دستيابی به جايگاه نخست علمی، فناوری و اقتصادی منطقه، مستلزم طی طريق مسير توسعه مبتنی بر دانش در سالهای پيش رو در کشور است که دگرديسی اقتصاد تک محصولی و متکی بر نفت به اقتصاد دانش، از جمله الزامات اساسی آن محسوب میشود. تحقق اقتصاد دانش با رويکردی جهانی نيازمند پيدايش، نضج و برقراری تعاملات پويا ميان نظام‌های ملی علم، فناوری، نوآوری و کارآفرينی در کشور است که نظام ملی نوآوری از جايگاه ويژه‌ای در اين ميان و در راستای دستيابی به توسعه و اقتصاد مبتنی بر دانش برخوردار است. نهادهای اساسی شکل دهنده نظام ملی نوآوری بر اساس الگوی مارپيچ سه عاملی اتزكويتز و ليدسدروف مشتمل بر سه نهاد دولت، دانشگاه و صنعت است. از ديگر سو، اشاعه، ترويج و تعميق فرهنگ کارآفرينی در ميان آحاد جامعه به طور اعم و در ميان سه نهاد اساسی فوق در سطوح کلان، ميانی و خرد به طور اخص، به عنوان يکی از مهمترين الزامات و پيش نيازهای تحقق و توسعه نظام ملی نوآوری در کشور محسوب میشود. بنابراين مقاله حاضر در بخش نخست به تبيين جايگاه نظام ملی نوآوری در فرايند توسعه ملی خواهد پرداخت، سپس توسعه فرهنگی کشور به ويژه در حوزه نوآوری و کارآفرينی مورد مداقه قرار خواهد گرفت و در نهايت علاوه بر تشريح نقش توسعه فرهنگ کارآفرينی در شکل گيری و گسترش نظام ملی نوآوری، راهکارهای اجرايي به منظور ارتقا و بهبود اين خرده فرهنگ ارزشمند و اساسی در کشور ارائه خواهد گرديد.
پرونده مقاله
ارتقای انگیزه کارکنان در هر حوزه کاری نتیجه مستقیم درافزایش بهره‌وری آنها دارد. برای دست یابی به این هدف مهم شناخت و اندازه‌گیری عوامل موثر در ارتقای انگيزه و رضایت شغلی درهر سازمان صنعتی اهمیت بالایی دارد و می‌تواند مدیران را در تحقق اهداف سازمان یاری دهد. با توجه به چکیده کامل
ارتقای انگیزه کارکنان در هر حوزه کاری نتیجه مستقیم درافزایش بهره‌وری آنها دارد. برای دست یابی به این هدف مهم شناخت و اندازه‌گیری عوامل موثر در ارتقای انگيزه و رضایت شغلی درهر سازمان صنعتی اهمیت بالایی دارد و می‌تواند مدیران را در تحقق اهداف سازمان یاری دهد. با توجه به اهمیت انگیزه و رضایت شغلی، در مقاله حاضر شاخص‌هایی برای اندازه‌گیری انگیزه و رضایت شغلی در یک صنعت خاص بر اساس نظریه هرزبرگ طراحی و تدوین شده و با استفاده از منطق فازي شاخص ها تجزيه و تحليل مي-شود، سپس با توجه به نتایج حاصله راهکارهایی برای بهبود انگیزه کارکنان در صنایع توسط دانشگاه و دولت ارائه میشود. نتایج نشان می‌دهد که کاربرد شاخص‌های طراحی شده باعث ارتقای انگیزه و افزایش رضایت شغلی کارکنان درصنعت مورد مطالعه می-شود
پرونده مقاله
موضوع ارتباط دولت، صنعت و دانشگاه از اهرمهاي تعيين کننده حرکت به سوي چشم‌انداز بيست ساله در زمينه توسعه دانش و فناوري است که بررسي جدي محرکها و عوامل موثر در آن براي کمک به بهبود اين ارتباط ضروري است. علاوه بر ارزيابي وضعيت موجود، لازم است بررسي‌هاي آينده نگرانه در مور چکیده کامل
موضوع ارتباط دولت، صنعت و دانشگاه از اهرمهاي تعيين کننده حرکت به سوي چشم‌انداز بيست ساله در زمينه توسعه دانش و فناوري است که بررسي جدي محرکها و عوامل موثر در آن براي کمک به بهبود اين ارتباط ضروري است. علاوه بر ارزيابي وضعيت موجود، لازم است بررسي‌هاي آينده نگرانه در مورد اين عوامل انجام گيرد تا بتوان ميزان تطابق برنامه‌ريزي‌هاي فعلي براي دستيابي به اهداف مندرج در سند چشم‌انداز را ارزيابي نمود. در اين مقاله، نتايج پيش بيني جمعي از خبرگان متخصص و سياستگذار حوزه علم و فناوري در مورد برخي عوامل موثر در ارتباط دولت، صنعت و دانشگاه تا افق 1404 که حاصل از انجام طرحي آينده شناسانه توسط گروه آينده شناسي پژوهشکده فناوري‌هاي نو دانشگاه صنعتي اميرکبير است، گزارش مي‌شود
پرونده مقاله
مقاله‌ی حاضر تلاش دارد با بررسي انواع الگوها و نظريه‌هاي نوآوري از جمله الگوي خطي نوآوري، نظام نوآوري و مدل مارپيچ سه‌گانه، سير تحولي تعامل سه نهاد دانشگاه، دولت و صنعت را در سطح جهان و همچنين ايران مورد مطالعه قرار دهد و با انجام موردکاوي تجربه‌هاي دفتر همكاري‌هاي فناو چکیده کامل
مقاله‌ی حاضر تلاش دارد با بررسي انواع الگوها و نظريه‌هاي نوآوري از جمله الگوي خطي نوآوري، نظام نوآوري و مدل مارپيچ سه‌گانه، سير تحولي تعامل سه نهاد دانشگاه، دولت و صنعت را در سطح جهان و همچنين ايران مورد مطالعه قرار دهد و با انجام موردکاوي تجربه‌هاي دفتر همكاري‌هاي فناوري، در زمينه‌ی تعامل اين سه نهاد، شيوه‌ها، روش‌ها و الگوهاي حاكم بر اين تعامل سه‌گانه، در اين تجربه‌ها را شناسايي کر
ده و سازگاري آنها را مدل مارپيچ سه‌گانه نشان دهد. و در انتها بر اساس يافته‌هاي بدست آمده پيشنهادهاي سياستي مناسب را برای تعامل موفق دولت، صنعت و دانشگاه در ايران ارائه نمايد.
پرونده مقاله
توسعه‌ی ارتباط صنعت و دانشگاه بر اساس نيازها و توانمندي‌هاي دو طرف صورت مي‌گيرد و الگوهاي ارائه شده توسط صاحبنظران نيز بر همين اساس طراحي و اجرا شده است.
صنعت وابسته به دولت و دانشگاه‌هاي دولتي باعث تأثيرپذيري ارگانيک اين دو نهاد از دولت شده است به نحوي که عملاً جهت‌گ چکیده کامل
توسعه‌ی ارتباط صنعت و دانشگاه بر اساس نيازها و توانمندي‌هاي دو طرف صورت مي‌گيرد و الگوهاي ارائه شده توسط صاحبنظران نيز بر همين اساس طراحي و اجرا شده است.
صنعت وابسته به دولت و دانشگاه‌هاي دولتي باعث تأثيرپذيري ارگانيک اين دو نهاد از دولت شده است به نحوي که عملاً جهت‌گيري سياست‌هاي توسعه‌ی صنعتي و دانشگاهي در سده‌ی گذشته تا حد زيادي دولت – فرما و مطابق با مقتضيات سياسي کشور بوده است.
با اجرائي شدن اصل 44 قانون اساسي و روند رو به رشد خصوصي‌سازي در شرکت‌ها و سازمان‌هاي دولتي ذيل اين اصل، قطعاً شاهد افزايش رقابت بين اين شرکت‌ها و سازمان‌ها هستيم که باعث ايجاد زمينه‌هاي تقاضاي جديد براي افزايش توان رقابتي و حفظ استانداردهاي کالا و خدمات خواهد شد.
به علاوه آنکه با کم رنگ شدن نقش دولت، فقدان راهکارهاي قانوني و حقوقي حاکميتي براي توسعه‌ی ارتباط صنعت و دانشگاه، اين ارتباط از حالت دولت – فرما به ارتباط خويش – فرما تبديل خواهد شد. ارتباطي که زمينه‌ها، الگوها و الزامات آن کاملاً ناشناخته است.
طي اين مقاله درصدد هستيم تا با بررسي نيازها و توانمندي‌هاي متقابل صنعت و دانشگاه در فضاي گذار از نهادهاي دولتي به نهادهاي غير دولتي، الگوئي جامع جهت ارتباط صنعت و دانشگاه در فضاي غير دولتي ارائه کنیم.
پرونده مقاله
پژوهشگاه صنعت نفت با بیش از 60 سال سابقه، قدیمی‌ترین و بزرگترین موسسه پژوهش و فناوری کاربردی در ایران است. این پژوهشگاه یکی از چندین موسسه پژوهش و فناوری دولتی در ایران است که زیرمجموعه وزارت نفت قرار داشته و فعالیت‌های آن بر صنعت نفت و گاز تمرکز دارد. این نوشتار مرور چکیده کامل
پژوهشگاه صنعت نفت با بیش از 60 سال سابقه، قدیمی‌ترین و بزرگترین موسسه پژوهش و فناوری کاربردی در ایران است. این پژوهشگاه یکی از چندین موسسه پژوهش و فناوری دولتی در ایران است که زیرمجموعه وزارت نفت قرار داشته و فعالیت‌های آن بر صنعت نفت و گاز تمرکز دارد. این نوشتار مرور مختصریست بر دستاوردهای عمده و قابل توجه پژوهشگاه در 42 ماه اخیر که در پیشرفت صنعت نفت و گاز ایران تاثیرگذار بوده‌اند. پس از معرفی مختصر پژوهشگاه، برخی دستاوردهای عمده در 3 بخش "اکتشاف و تولید"، "صنایع پایین دستی" و "انرژی و محیط زیست" ارائه شده اند. سپس مقاله با تشریح سایر اقدامات پژوهشگاه مانند تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه و نیز مسئولیت‌های اجتماعی ادامه می‌یابد. هدف نهایی این نوشتار نمایش اثرگذاری سرمایه‌گذاری از محل منابع عمومی برروی تحقیق و توسعه و تاثیر آن بر صنعت نفت و گاز کشور است؛ که منجر به خلق مقادیر قابل توجه ارزش افزوده و نیز خودکفایی کشور در برخی محصولات راهبردی شده است.
پرونده مقاله
کنگره سراسری دولت، دانشگاه و صنعت جهت توسعه ملی در سالهای گذشته با همکاری نخبگان و صاحبنظران مراکز علمی و پژوهشی و صنایع توانسته پیوسته به فراخور زمان راه حلهای مفیدی را ارایه نماید. پیشنهاداتی از قبیل: "ايجاد نظام اطلاعاتي و علمي صنعتي يکپارچه در صنعت کشور جهت دسترسي ص چکیده کامل
کنگره سراسری دولت، دانشگاه و صنعت جهت توسعه ملی در سالهای گذشته با همکاری نخبگان و صاحبنظران مراکز علمی و پژوهشی و صنایع توانسته پیوسته به فراخور زمان راه حلهای مفیدی را ارایه نماید. پیشنهاداتی از قبیل: "ايجاد نظام اطلاعاتي و علمي صنعتي يکپارچه در صنعت کشور جهت دسترسي صنعت و دانشگاه به اطلاعات بهنگام، ايجاد و تجهيز آزمايشگاههاي ملي تخصصي در جهت خدمتدهي بهينه به دانشگاه و صنعت، تدوين استراتژي ملي تحقيقات و تعيين اولويتها و بهبود مديريت تحقيقاتي کشور، اصلاح و بازنگری برنامهها و سر فصلهاي آموزشي دانشگاهها، متناسب با فنآوري هاي روز، همياري دولت و سازمان هاي اجرايي، دانشگاه و مؤسسات پژوهشي و صنعت جهت ترسيم و تدوين نظام ملي نوآوري کشور، گسترش ارتباط و همکاري علمي، فني و پژوهشي با مؤسسات ذيصلاح بين المللي با محوريت نظام مند نيروهاي کارآمد داخلي و بررسي توسعه ي تکنولوژي، شبکه سازي همگن واحدهاي صنعتي و پژوهشي، ایجاد زیرساخت های نرم افزاری و مغزافزاری ارتباط دولت، دانشگاه و صنعت در کلیه مراکز استان ها، استفاده از تجربیات سایر کشورها و مراکز دانشگاهی در ارتباط صنعت و دانشگاه خصوصاً کشورهای صنعتی و پیشرفته، راه اندازی کلینیک صنعت و کسب و کار دراستان ها با همکاری دانشگاه ها و صنایع به عنوان یکی از مدل های همکاری دانشگاه و صنعت، تقویت نقش نهادهای بخش خصوصی در چرخه علم و صنعت و فعالیت های پژوهشی و فناوری"، و موارد متعدد دیگر که بی شک می توانست و همچنان می تواند در مسیر ارتباط صنعت و دانشگاه راهگشا باشد.
پرونده مقاله
علم، به‌انضمام پژوهش و فناوری، بخشی از فعالیت جامعه‌های انسانی است که مدیریت و برنامه‌ریزی دولتی در آن نقش اساسی دارد. برنامه‌ریزی‌های دولتی، چه یک‌ساله و چه چندساله، برپایهء چشم‌اندازی طولانی مدت طراحی میشود. چشم‌اندازی ۷۵ ساله اخیراً در ایالات متحده منتشر شده که بی چکیده کامل
علم، به‌انضمام پژوهش و فناوری، بخشی از فعالیت جامعه‌های انسانی است که مدیریت و برنامه‌ریزی دولتی در آن نقش اساسی دارد. برنامه‌ریزی‌های دولتی، چه یک‌ساله و چه چندساله، برپایهء چشم‌اندازی طولانی مدت طراحی میشود. چشم‌اندازی ۷۵ ساله اخیراً در ایالات متحده منتشر شده که بی‌شک بر علم جهان هم تأثیر خواهد گذاشت. چشم‌انداز علم در ایران در اسناد بالادستی بسیار کم رمق یا وابسته به رشد جهانی است. ما باید به چشم‌اندازی روشن‌تر و مرتبط با نیاز کشور در وضعیت تاریخی منحصر به‌فرد خود داشته باشیم. در این مقاله می‌پردازم به تاریخ برنامه‌ریزی دولتی در علم و ریشه‌اش در ایران در دوران غازان خان، تا دوران اخیر جهانی که شروع جدی برنامه‌ریزی دولتی برای علم در جهان است. همچنین به‌تفصیل می‌پردازم به سند اخیر ایالات متحده که چشم‌اندازی ۷۵ ساله در آن ترسیم شده. در نهایت تأملاتی بنیانی را مطرح می‌کنم که چگونه ایران چشم‌انداز علمی و پژوهشی خودش را ترسیم کند.
پرونده مقاله
